Wpływ morskiej energii wiatrowej na środowisko morskie. 1.

W Zatoce Botnickiej, na morzu między Szwecją a Finlandią, kilka firm planuje budowę dużych morskich farm wiatrowych.
Dwa z pięciu parków wiatrowych znajdują się w szwedzkiej strefie ekonomicznej i mają produkować około 15 Twh energii elektrycznej rocznie.

Tak duże parki mogą mieć również wpływ na zwierzęta i przyrodę.
Raport z 2022 roku, w ramach programu badawczego Vindval https://www.naturvardsverket.se/globalassets/media/publikationer-pdf/7000/978-91-620-7049-6_b.pdf opisuje różne aspekty wpływu zakładania i budowy takich farm, ich eksploatacji oraz końcowego procesu likwidacji na życie morskie.

Raport jest obszerny i zainteresowani tematem mogą wybrać między np. wpływem morskich parków wiatrowych na ryby, ssaki morskie czy ptaki i nietoperze czy inną tematyką.

Streszczenie raportu:

”Plany rozbudowy morskiej energetyki wiatrowej rodzą ważne pytania dotyczące wpływu na życie morskie oraz różnorodność biologiczną i raport zawiera aktualny stan wiedzy na temat wpływu morskiej energii wiatrowej na życie morskie, ze szczególnym uwzględnieniem szwedzkich obszarów morskich.

Tematycznie raport obejmuje środowiska dna morskiego, ryby, ssaki morskie i ptaki morskie. Uwzględnia on również rozwój projektu technicznego, na przykład w zakresie projektowania i wymiarowania farm wiatrowych.

Dzisiejsze planowanie obejmuje większe farmy wiatrowe i elektrownie, a turbiny wiatrowe mocowane na dnie mogą być lokalizowane na coraz większych głębokościach. Do tej pory zakładano je głównie na głębokościach od 5 do 40 metrów, ale obecnie można je zakładać na głębokości około 40–60 metrów. Ponadto oczekuje się, że fundamenty pływające, które poradzą sobie z jeszcze większymi głębokościami, staną się bardziej powszechne.

Oczekuje się, że morska energia wiatrowa będzie wpływać na życie morskie na różne sposoby podczas fazy budowy i eksploatacji, dlatego ważne jest, aby wyraźnie rozróżnić je w ocenach ryzyka.
W sprawozdaniu poruszono również skutki fazy likwidacji.

W fazie budowy, która trwa kilka dni na jeden wiatrak, może wystąpić hałas o dużym natężeniu, na przykład w związku z palowaniem fundamentów turbin wiatrowych. Środki mające na celu ograniczenie szkodliwych skutków hałasu o dużym natężeniu są ważne i można założyć, że są one obecnie standardem.
Często istnieje również konieczność przygotowania dna morskiego, co prowadzi do rozprzestrzeniania się cząstek osadów i och zakres rozprzestrzeniania się zależy od warunków lokalnych.

Wysoki poziom hałasu na etapie budowy może mieć negatywny wpływ w szczególności na morświny, co wiąże się z ryzykiem uszkodzenia słuchu i poważnych zaburzeń reakcji na otoczenie, jeśli nie zostaną zastosowane środki łagodzące.
Szczególne względy dotyczące lokalizacji i projektu mogą być również potrzebne w przypadku fok, a także ryb, biorąc pod uwagę obszary i pory roku, które są ważne dla ich reprodukcji.

W fazie eksploatacji, która trwa około 40 lat, fundamenty turbin wiatrowych i wszelkie zabezpieczenia przeciwerozyjne tworzą solidne konstrukcje. Może to spowodować efekt rafy, ponieważ powierzchnie tworzą przestrzeń życiową dla gatunków przyklejanych.

Z czasem, jeśli pozwolą na to warunki, mogą być tam przyciągane ryby i ssaki morskie. Istotną różnicą w porównaniu z innymi rodzajami raf, jest to, że fundamenty sięgają aż do powierzchni wody, co zwiększa dostępność twardych podłoży na całej głębokości wody.
Możliwym ryzykiem jest to, że nowe podłoże może sprzyjać pojawieniu się gatunków obcych, chociaż nie ma dowodów na rolę farm wiatrowych jako takiej drogi ich rozprzestrzeniania się.

Podczas wytwarzania energii elektrycznej generowany jest hałas podwodny, a transmisja energii elektrycznej w kablach podmorskich może prowadzić do powstania pewnej ilości pól elektromagnetycznych w pobliżu kabli. Skutki tych czynników były trudne, jeśli nie niemożliwe, do odnotowania w naukowych badaniach terenowych.

Ogólny wniosek może być taki, że jeśli występują negatywne skutki hałasu podwodnego i pól elektromagnetycznych, to zazwyczaj są one słabsze pod względem siły przyciągania wynikającego z efektu rafy.

Podsumowując, obecne badania wskazują, że morska energetyka wiatrowa w fazie eksploatacji nie stanowi zagrożenia dla ryb, fok czy morświnów.

W przypadku chronionych środowisk dna morskiego i ptaków morskich konieczne może być zwrócenie szczególnej uwagi na lokalizację. Niektóre gatunki ptaków morskich prawdopodobnie będą unikać obszaru, na którym zlokalizowana jest farma wiatrowa. Na niektórych obszarach ważne mogą być również środki mające na celu zmniejszenie śmiertelności związanej z kolizjami ptaków z wiatrakami.
Wnioski te są oparte na badaniach
w środowiskach innych niż te, które mogą być istotne w przyszłości w Szwecji, dlatego w tworzonych parkach ważna jest dalsza obserwacja skutków środowiskowych, aby mieć możliwość zapewnienia lub, w razie potrzeby, zrewidowania stanu wiedzy.

Jeśli chodzi o wpływ energii wiatrowej na siedliska dna morskiego, poprawił się znacznie stan wiedzy w odniesieniu do faktu jak glony i zbiorowiska zwierząt przystosowują się do farm wiatrowych.
Z biegiem lat podobne siedlisko upodabnia się coraz bardziej do naturalnego siedliska twardego dna morskiego w omawianym regionie, choć relatywnie częściej przystosowują się i rozwijają gatunki o długowiecznych stadiach larwalnych.

Do pewnego stopnia brakuje wiedzy na temat tego, jakiego wpływu można się spodziewać, jeśli buduje się na większej głębokości i jeśli turbiny wiatrowe będą stać rzadziej, niż te obecnie planowane. Żadne badania nie wskazują jednak, aby budowa elektrowni wiatrowych stanowiła zagrożenie dla roślinności lub zwierząt dennych w tego typu środowiskach, o ile będzie się unikać siedlisk szczególnie godnych ochrony.

Jeśli chodzi o ryby i społeczności ryb, wzrosło zrozumienie wpływu efektu rafy.
W przypadku ssaków morskich stan wiedzy poprawił się przede wszystkim w zakresie zrozumienia, w jaki sposób foki i morświny odbierają i wykorzystują dźwięk oraz jak dźwięki o różnej częstotliwości i natężeniu oddziałują na zwierzęta.

Wiedza na temat wpływu morskiej energii wiatrowej na ptaki morskie poprawiła się przede wszystkim na obszarach przybrzeżnych, ale oceny są nadal ograniczone przez niewystarczającą wiedzę na temat rozmieszczenia i dynamiki występowania różnych gatunków ptaków morskich na przestrzeni lat. Dotyczy to zwłaszcza obszarów położonych dalej w głąb morza i o głębokości większej niż 30 metrów.

Międzynarodowe badania koncentrują się na ocenie ryzyka kolizji, a nowa technologia dostarcza większej wiedzy na temat wysokości lotu ptaków i ich zachowań w stosunku do turbin wiatrowych.

Aby dokonać wyważonej oceny wpływu energii wiatrowej na środowisko morskie, istotne jest umieszczenie poszczególnych ocen w szerszym kontekście, w którym uwzględniony zostanie na przykład obecny stan środowiska oraz skutki innych działań, takie jak zakres rybołówstwa oraz żeglugi.
W takiej perspektywie wprowadzenie farmy wiatrowej mogłoby doprowadzić do zwiększenia lub zmniejszenia całkowitego zasięgu jej oddziaływania na określonym obszarze.

Powstanie farm wiatrowych może również wpływać na interakcje między gatunkami, z późniejszymi pośrednimi skutkami w ekosystemie. Zrozumienie takich połączonych efektów jest stałym i ważnym obszarem badań.

Na podstawie istniejącego stanu wiedzy można oczekiwać, że ryzyko, że morskie farmy wiatrowe przyczynią się do skumulowanych negatywnych skutków dla środowiska morskiego, będzie niskie, pod warunkiem zastosowania środków łagodzących i uwzględnienia ich w możliwie najlepszy sposób.

W fazie instalacji takie warunki oznaczają zminimalizowanie szkodliwych poziomów współczynnika oddziaływania, a montaż powinien odbywać się w takich warunkach przestrzennych i czasowych, które zmniejszają maksymalnie ryzyko oddziaływania na wrażliwe populacje ryb i ssaków morskich.
Ocena wynika z faktu, że oddziaływanie na etapie budowy jest tymczasowe i nie oczekuje się, że powtórzy się więcej niż raz na jeden plac budowy.
Opiera się ona również na założeniu, że inna podobna działalność nie będzie mieć miejsca w tym samym czasie na tym obszarze.

W przypadku fazy eksploatacji warunki oznaczają, że eksploatacja odbywa się przy użyciu takiej technologii, przy której poziom pól elektromagnetycznych jest niski, a hałas podwodny nie ma negatywnego wpływu na ryby lub ssaki morskie, z wyjątkiem tego, że wciąż nie ma pewności, jaki wpływ może mieć na ptaki morskie.
W przypadku rozległej ekspansji powstają też zwiększone wymagania dotyczące koordynacji krajowej i międzynarodowej, aby uniknąć ryzyka skumulowanych skutków w związku z fazą budowy, na przykład w przypadku równoległej budowy kilku farm wiatrowych.

Ponieważ długoterminowy wkład energii wiatrowej w skumulowany wpływ jest obecnie trudny do oszacowania i oczekuje się, że będzie się różnił zarówno lokalnie, jak i między różnymi obszarami morskimi, bardzo ważne byłoby śledzenie rozwoju takich parków w czasie, aby poszerzyć wiedzę i stworzyć możliwość wprowadzenia w razie potrzeby środków zmniejszających ryzyko dla określonych gatunków.

Czy energia wiatrowa może mieć pozytywny wpływ na życie morskie?
Badania obejmują przykłady sytuacji, w których wprowadzenie morskiej energii wiatrowej może przynieść korzyści gatunkom lub aspektom różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych.
Trudno jest jednak uogólniać, czy morska energia wiatrowa może przynieść korzyści życiu morskiemu, ponieważ wynik zależy w dużej mierze od lokalizacji farmy wiatrowej, warunków ekologicznych i innych działań podejmowanych na tym obszarze.

Ważnym czynnikiem jest również to, że preferencje człowieka wpływają na określenie, czy dana zmiana w składzie gatunkowym jest „pozytywna”, czy „negatywna”, ponieważ zależy to od tego, jak cenione są różne gatunki i usługi ekosystemowe, tj. jaki rodzaj różnorodności biologicznej jest pożądany w danym obszar.
W raporcie opisano różne rodzaje adaptacji, które zostały zaproponowane z korzyścią dla poszczególnych gatunków w związku z morską energią wiatrową, chociaż opracowywanie takich rozwiązań dostosowanych do przyrody jest wciąż w powijakach.

Źródło:
https://www.naturvardsverket.se/globalassets/media/publikationer-pdf/7000/978-91-620-7049-6_b.pdf

Streszczenie raportu nie jest szczególnie interesującą lekturą i myślę, że dla osób zainteresowanych tematem znacznie ciekawsza będzie lektura aż 26 końcowych stron raportu dotyczących odniesień do prac naukowych na temat Energetyka wiatrowa a środowisko morskie.
Podobne zestawienie aktualnej wiedzy na ten temat jest chyba jedną z najważniejszych części tego raportu.

Zdjecie: sverigesradio