Wnioski wypływające z raportu „The use of woody biomass for energy production in the EU” – „Wykorzystanie biomasy drzewnej do produkcji energii w UE”
-Liczne źródła danych mogą (i muszą) być wykorzystywane do kompleksowego uwzględnienia dostaw i wykorzystania drewna do celów energetycznych w UE, ponieważ żadne źródło nie zapewnia pełnego obrazu.
-Potrzeba integracji danych zwiększa niepewność ocen.
-Do zestawiania i interpretowania różnych źródeł danych potrzebna jest wiedza ekspercka.
-Pomimo dużej liczby dostępnych zbiorów danych istnieją dalej duże luki.
-Zgłoszone zastosowania biomasy drzewnej do produkcji materiałów i bioenergii wzrosły w ciągu ostatnich dwóch dekad.
-UE jest importerem netto przemysłowego drewna okrągłego, produktów ubocznych i granulatu drzewnego. Wielka Brytania odpowiadała za zdecydowaną większość (97%) importu granulatu drzewnego.
-Dostępne dane są niespójne: zgłoszone zastosowania są stale większe niż zgłoszone źródła (117 mln m3 w 2015 r.), przy czym między państwami członkowskimi występują duże różnice.
-Różnicę między zgłoszonymi zastosowaniami a źródłami biomasy drzewnej można w dużej mierze przypisać sektorowi energetycznemu.
-Analiza zgłoszonych źródeł i zastosowań drewna wskazuje na znaczne niedoszacowania w oficjalnych danych które mogą sięgać nawet 18%.
-Widoczne są synergie, a także konkurencja między przemysłowym i energetycznym wykorzystaniem drewna. Synergie obejmują wykorzystanie bioenergii z produktów ubocznych przemysłu leśnego, co zwiększa opłacalność produkcji głównych produktów; podczas gdy konkurencja dotyczy głównie produktów ubocznych tarcicy.
-Sektor energetyczny jest największym użytkownikiem unijnych produktów ubocznych wewnętrznego przetwarzania drewna.
-Można oczekiwać, że przemysłowe produkty uboczne i odzyskane drewno tylko częściowo zaspokoją zwiększony popyt ze strony sektora energetycznego, biorąc pod uwagę, że źródła te są również wykorzystywane do produkcji produktów z drewna.
-Dokładna ocena zrównoważonego charakteru zastosowań biomasy drzewnej wymaga lepszej dostępności i jakości danych, co może ułatwić pełne wdrożenie rozporządzenia w sprawie zarządzania unią energetyczną i działań w dziedzinie klimatu.
-Obniżenie progu 20 MW dla instalacji, aby obowiązkowo stosować kryteria zrównoważonego rozwoju dla bioenergii leśnej, może przyczynić się do poprawy jakości i kompletności danych.
-Nadpodaż drewna pochodząca z pozyskiwania drewna (od 2014 r. w Europie Środkowej dramatycznie nasiliły się zaburzenia naturalne) może w krótkim okresie zniekształcić rynek, obniżając ceny drewna i zmieniając przepływy biomasy drzewnej na energię.
-Wykorzystanie danych NFI (Non-Financial and Diversity Information) dotyczących biomasy leśnej do ogólnoeuropejskiej oceny zasobów biomasy wymaga znacznego wysiłku harmonizacyjnego i wspólnej współpracy NFI.
-Obserwacja Ziemi jest wykorzystywana do integrowania i wspierania naziemnych danych krajowych w celu szczegółowego i częstego monitorowania zasobów leśnych przestrzennie, które jest obecnie wdrażane przez NFI w różnym stopniu i zgodnie z charakterystyką lasów krajowych.
-Istniejące satelity mają ograniczoną wrażliwość na biomasę leśną, a mapy biomasy ocenione dla Europy przedstawiają regionalne różnice ale mają umiarkowaną dokładność na poziomie lokalnym.
-Integracja map i danych referencyjnych została wykorzystana do stworzenia mapy biomasy Europy na rok 2010 z korektą odchylenia, która odpowiada statystykom referencyjnym w skali niższej niż krajowa pod względem powierzchni leśnej i gęstości biomasy.
-Kartowanie biomasy z kosmosu rozwija się szybko dzięki nowym satelitom o zwiększonej wrażliwości na biomasę leśną.
-Przegląd literatury i synteza wiedzy pokazują, że możliwe jest wyróżnienie leśnych ścieżek bioenergii, które są korzystne dla wszystkich. Mogą one zarówno ograniczyć emisje gazów cieplarnianych w perspektywie krótkoterminowej, jednocześnie nie niszcząc, a nawet nie poprawiając stanu ekosystemów leśnych.
-Zalesianie dawnych gruntów rolnych za pomocą plantacji z gatunkami liściastymi lub przy pomocy naturalnie regenerujących się lasów zwiększyłoby pochłanianie CO2 jeszcze przed wyprodukowaniem biomasy do celów materiałowych i energetycznych, a tym samym przyczyniłoby się do łagodzenia zmiany klimatu, jednocześnie poprawiając warunki ekosystemów.
-W zależności od lokalnych warunków, usuwanie grubych szczątków drzewiastych (autorzy mają prawdopodobnie na myśli gałęzie, wierzchołki i odpady zrębowe – TC) i niskich pniaków może być szkodliwe dla ekosystemów leśnych, a jednocześnie prawdopodobnie nie przyczyni się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla w krótkim lub nawet średnim okresie w porównaniu do źródeł kopalnych.
-Jednak zbieranie i wykorzystywanie niskich pniaków w granicach ustalonych lokalnie na obszarach klimatycznych o wysokich wskaźnikach rozpadu (in climate areas with high decay rates) mogłoby potencjalnie zapewnić ograniczenie emisji dwutlenku węgla bez niszczenia lokalnej różnorodności biologicznej; w takich przypadkach należy ocenić lokalne warunki.
-Przekształcanie lasów naturalnych i starodrzewi w plantacje mające na celu dostarczanie drewna na potrzeby bioenergii miałoby bardzo negatywny wpływ na lokalną różnorodność biologiczną, a jednocześnie nie zapewniłoby ograniczenia emisji dwutlenku węgla w perspektywie krótkoterminowej i dlatego powinno być odradzane. Te ścieżki są prawdopodobnie bardziej odpowiednie dla importowanej biomasy niż dla krajowych surowców.
-Podobne rozważania dotyczą również przekształcania naturalnie odnawiających się lasów w plantacje o dużej intensywności zarządzania: wpływ na lokalną różnorodność biologiczną jest bardzo negatywny, jeśli bowiem produkcja drewna może nawet wzrosnąć, to korzyści w zakresie ograniczenia emisji dwutlenku węgla są widoczne tylko na dłuższą metę
-Istniejące dobrowolne normy, a także wytyczne krajowe są niezbędne do złagodzenia wskazanego ryzyka, ale mogą być niewystarczające. Na przykład nie możemy komentować, czy lokalna i krajowa interpretacja standardów certyfikacji jest wystarczająca do promowania zdrowszych ekosystemów, ani też nie możemy komentować sukcesu egzekwowania takich środków. Co więcej, standardy certyfikacji pozostają dobrowolne i nawet jeśli certyfikacja jest szeroko rozpowszechniona w Europie, nie dotyczy to surowców z krajów spoza UE.
-Potrzeba więcej badań, aby zebrać dane.
-Zachęcamy naukowców do poszerzenia swoich ocen systemowych na dużą skalę, aby wyjść poza rozliczanie dwutlenku węgla i uwzględniać coraz więcej wskaźników bioróżnorodności i warunków ekosystemu.
-Ten raport koncentruje się na wybranym zbiorze interwencji i atrybutów ekosystemu i widzimy wartość w rozszerzaniu się na inne np. trzebież, agroleśnictwo, przekształcanie lub odtwarzanie lasów odroślowych czy np. na inne atrybuty jak wpływ na fizyczne właściwości gleby.
-Zarządzanie ryzykiem niezamierzonych skutków (np. nadmierne wykorzystanie biomasy leśnej przez podmioty gospodarcze, prowadzące do obciążeń księgowych LULUCF na poziomie krajowym) wymaga przede wszystkim większej świadomości krajów na temat powiązań REDII / ETS-LULUCF i związanego z nimi handlu, typu trade-offs. Świadomość ta powinna następnie znaleźć odzwierciedlenie w odpowiednich krajowych planach (Krajowe plany na rzecz energii i klimatu), poprzez spójne polityki i zachęty finansowe na szczeblu krajowym i lokalnym, w połączeniu z terminowym i wiarygodnym monitorowaniem wykorzystania drewna do produkcji energii.
● Zgodnie z ogólną zasadą priorytetowe traktowanie pozostałości i kaskadowe wykorzystanie drewna pozostaje kluczem do maksymalizacji pozytywnego wpływu bioenergii leśnej na klimat.
● W przypadku biomasy importowanej kryteria powinny mieć na celu utrzymanie tych samych norm środowiskowych, które są stosowane w UE.
Zdjęcie: skogforsk