Szwedzki plan gospodarowania populacją dzików.

Ten najnowszy, na następne 5 lat, 2000-2025, został zaprezentowany przed kilkoma dniami przez szwedzki urząd państwowy do spraw ochrony przyrody, Naturvårdsverket, odpowiednik polskiej GDOŚ.

http://www.naturvardsverket.se/Documents/publikationer6400/978-91-620-6921-6.pdf?pid=26428

Plan jak to bywa często w pracy tego urzędu, jest zaleceniami, przy pomocy których należy dążyć do osiągnięcia celu, w tym przypadku zrównoważonego zagospodarowania rosnącą populacją szwedzkich dzików, której wielkość ocenia się na co najmniej 300.000 osobników. 

Naturvårdsverket określił w swoim kolejnym 5-letnim planie trzy główne cele:

• Ilość wypadków drogowych z udziałem dzików ma zmniejszyć się do cyfry poniżej 3000 sztuk na rok. W planie z roku 2010 wymieniony został po raz pierwszy podobny cel i wtedy ilość wypadków drogowych z udziałem dzików była poniżej 1000 sztuk ba rok. W roku 2019 zbliżyła się ta cyfra już do 8000 rocznie. Państwowy szwedzki urząd drogowy, Trafikverket, podał koszty wypadków drogowych z udziałem dzików w roku 2018 i wyniosły one aż 5 mld kr (2mld zł). Te koszty wzrosły ponad 100% w ciągu ostatnich 5 lat i zrównały się z kosztami wypadków drogowych spowodowanych przez łosie.

• Koszty szkód wyrządzanych przez dziki w uprawach rolnych powinny być zmniejszone o połowę do wartości poniżej 500 mln kr (200 mln zł) rocznie.

• Wkład pracy myśliwych, właścicieli gruntów i rolników w zapobieganiu szkód ma wzrosnąć i nowe, dokładniejsze inwentaryzacje dzików będą podstawą do corocznych planów odstrzału dzików. Ten statystycznie ostatni, w roku 2018/2019, przyniósł 114.821 padłych dzików. Instytucja szacowania szkód rolnych od dzików poprzez myśliwych, ponoszących odpowiedzialność finansową, jest nieznana w Szwecji, z prostej przyczyny: zwierzyna łowna należy do właściciela terenu łowieckiego, który może z kolei odsprzedać prawo do polowania myśliwym. Niekiedy a w zasadzie często szkody występują na terenach rolnych wydzierżawianych innym rolnikom, ale wtedy ich koszty reguluje umowa o dzierżawę pomiędzy właścicielem a dzierżawcą.

Plan Naturvårdsverket zakłada więc zmniejszenie do roku 2025 zarówno szkód od dzików jak i wypadków drogowych z ich udziałem.

W jaki konkretnie sposób? Takie pytanie otrzymał Christer Pettersson, odpowiedzialny urzędnik Naturvårdsverket.

• Polowanie i metody polowań muszą być lokalnie dopasowane, uważa in. Istotne jest polowanie na dziki przy nęciskach i nasza statystyka oraz statystyka urzędu weterynaryjnego mówi o wielkości ponad 50% odstrzału rocznego właśnie przy nich. Jest to polowanie efektywne, przy którym myśliwy może wybrać zwierzynę.

• Nie jest dozwolone polowanie na lochy z warchlakami. W przypadku przebywania przy nęciskach tylko dorosłych osobników, należy dokonywać przede wszystkim odstrzału samotnych loch a następnie odyńców. Polowanie przy pomocy pułapek jest mało efektywne bo jako cicha metoda nie odstrasza dzików od wyrządzania szkód rolnych. Nie ma zakazu dokarmiania zwierzyny płowej w czasie zimy, ale musi być to  przeprowadzane z rozsądkiem, bo przyciąga ono również dziki.

• Duża rola w regulowaniu populacji dzików przypada wilkom, mówi Christer Pettersson. Wilki żyją w Szwecji w dużym stopniu na tym samym terenie co dziki. Badania naukowe w Polsce mówią że dziki stanowią około jednej trzeciej wilczej diety i że pobierają znacznie więcej warchlaków w okresie wiosenno-letnim niż w okresie zimowym. Badania naukowe z Włoch, z roku 2012, mówią z kolei iż dziki są głównym składnikiem pożywienia wilków.

• Myśliwi powinni współpracować w większym stopniu z właścicielami terenów łowieckich ale z drugiej strony powinni być zachęcani do polowań na dziki choćby poprzez ułatwienia w sprzedaży mięsa z dzików czy ponoszenia kosztów prób na trychinę czy cesium (Czernobyl) przez Państwo, uważa Christer Pettersson. Mięso, dziczyzna, powinna znaleźć większe miejsce na talerzach konsumentów i w sklepach jak i w menu stołówek oraz restauracji. Powinna w tym pomóc odpowiednia reklama.

• Funkcjonująca gospodarka populacją dzika będzie bardzo ważna gdy ASF dotrze do Szwecji i zajdzie wtedy konieczność znacznie większych odstrzałów dzików niż obecnie.

Pisząc o szwedzkim planie chciałbym dodać prywatną uwagę dotyczącą tekstu na ten sam temat zamieszczonego na znanej polskiej facebookowej stronie łowieckiej. Tekst jak to bywa w podobnych przypadkach oparty jest najprawdopodobniej na angielskiej informacji urzędu Naturvårdsverket, piszę najprawdopodobniej, bo autor nie podaje swego źródła.

Jest to entuzjastyczne i przychylne podejście do szwedzkiego planu, szwedzkiego łowiectwa no i szwedzkiego urzędu nazywanego Agencją a wszystko to jakby w celu podkreślenia polskich braków w gospodarce populacją dzika. Szwedzcy myśliwi potrafią doskonale uporać się z dzikami, współpracują z urzędnikami, wiedzą jak postępować z organizacjami ekologicznymi…Uff, jakiż wzór do naśladowania…Sama perfekcja…

Moim zdaniem ani polscy myśliwi nie są aż tacy źli ani szwedzcy aż tacy wspaniali. Obie strony mają trudne życie w dzisiejszym względnym, zrelatywizowanym świecie. Zresztą ci szwedzcy bynajmniej nie uważają się za wspaniałych a ich opinia o urzędzie Naturvårdsverket, który opracował powyższy plan jest ugruntowana od dawna i bynajmniej nie jest pozytywna, wręcz przeciwnie i jak najdalsza od entuzjastycznej przychylności.

Ich żądania dotyczące powstania urzędu państwowego do spraw łowiectwa i gospodarki łowieckiej są coraz głośniejsze i wynikają właśnie z konfliktu z Naturvårdsverket.

Ja myślę że z takimi entuzjastycznymi podejściami do rozwiązań z innych krajów, po to aby uwypuklić błędy aktualnej polskiej administracji łowieckiej, należy być bardzo ostrożnym. Szwedzka gospodarka łowiecka podobnie jak zresztą szwedzka gospodarka leśna są obie po prostu za bardzo różniące się od polskich gospodarek i wpadanie w nadmierny zachwyt na ich temat dowodzi po prostu nieznajomości szwedzkich, bynajmniej nie zawsze doskonałych rozwiązań.

Źródła:

https://www.jaktojagare.se/kategorier/aktuellt/hardare-jakt-pa-vildsvin-i-nya-planen-20200327/

https://www.jaktjournalen.se/oka-jakttrycket-ny-vildsvinforvaltningsplan-presenterad/

https://www.jaktjournalen.se/sa-hoppas-naturvardsverket-att-vildsvinskadorna-ska-pressas-ned/

http://www.naturvardsverket.se/Documents/publikationer6400/978-91-620-6921-6.pdf?pid=26428

Zdjęcie: pixabay