O lasach i gospodarce leśnej w Finlandii. Spojrzenie energetyczne.
Pod względem ilości energia z lasów jest najważniejszym źródłem energii w Finlandii, pisze fińska Agencja Leśna, Metsakeskus, w https://www.metsakeskus.fi/sv/om-oss/verksamhetens-prioriteter/skogsenergi
Zapotrzebowanie na nią wzrasta gdy paliwa torfowe i kopalne mają zostać zastąpione energią odnawialną.
Istnieje możliwość na zwiększenie wykorzystania energii leśnej i pozyskiwania drewna energetycznego zarówno z lasów trzebieżowych jak i z powierzchni odnowieniowych, zrębowych.
Zapewnienie różnorodności biologicznej i zagwarantowanie zrównoważonej eksploatacji to warunek wstępny zatwierdzenia wykorzystania energii leśnej.
Obejmuje ona drewno energetyczne, drewno opałowe oraz gałęzie i wierzchołki drzew, a także energetyczne wykorzystanie produktów ubocznych przemysłu leśnego i jest ilościowo najważniejszym źródłem energii w Finlandii.
Pod względem całkowitego zużycia energii stanowi ona niecałą jedną trzecią, a w bilansie energii odnawialnej 2/3 pochodzi z drewna.
Przy wykorzystywaniu energii leśnej kładzie się wagę na wpływ spalania drewna energetycznego na bilans węgla w lasach, wartość dodaną uzyskiwaną z produktów ubocznych gospodarki leśnej oraz korzyści wynikające z zastąpienie energii kopalnej.
Wartość dodaną produktów ubocznych gospodarki leśnej można zwiększyć wykorzystując surowce do produkcji biowęgla, biopaliw i materiałów pochodzenia biologicznego.
Energetyczne rozwiązania przyszłości to neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla strategie hybrydowe, które w wszechstronny sposób łączą różne formy energii.
Drewno wykorzystywane do produkcji energii odnawialnej jest określane jako neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla, ponieważ węgiel uwalniany podczas spalania drewna jest sekwestrowany w lesie, który przyrasta.
Wykorzystywanie drewna do celów energetycznych zmniejsza emisje netto gazów cieplarnianych do atmosfery, jeśli energia kopalna jest stale zastępowana, a wzrost lasu nie jest osłabiony dzięki wykorzystaniu drewna energetycznego.
Tutaj, prawdopodobnie na potwierdzenie tych słów fińska agencja leśna, Metsakeskus, załącza opracowanie o wpływie użytkowania biomasy leśnej na klimat, ale niestety tylko w języku fińskim https://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10138/37051/SY5_2011_netti.pdf.
Temat Biomasa drzewna a klimat był wielokrotnie opisywany na Monitorze leśnym, m.in. przez Pana Rafała Chudego w https://www.forest-monitor.com/pl/czy-spalanie-biomasy-drzewnej-moze-byc-przyjazne-dla-klimatu/, który w tym artykule dołączył linki do wielu innych naszych tekstów.
Spośród leśnych surowców energetycznych w Finlandii niewiele ponad połowę stanowi drewno energetyczne z młodników i wczesnych trzebieży tj. okrzesane drzewa, całe drzewa oraz surowiec cienki, klenvirke, (średnica 7-14 cm), a nieco mniej niż połowa leśnych surowców energetycznych to gałęzie i wierzchołki, wywożone z obszarów odnowieniowych.
(Moim zdaniem używanie nowomowy i nazw typu obszar odnowieniowy zamiast słowa zrąb, jest błędem, ale tłumaczenie jest dosłownie, TC).
Ponadto na surowiec energetyczny przeznacza się posusz oraz w coraz mniejszym stopniu pniaki ze zrębów.
Czysto statystycznie wyglądało to następująco w roku 2019: https://www.luke.fi/sv/statistik/energianvandningen-av-tra/energiandvandningen-av-tra-2019
Zużycie stałych paliw drzewnych w elektrociepłowniach wyniosło łącznie 20,5 mln m3 surowca drzewnego, co pod względem energetyczności odpowiada 39,5 TWh. Zużycie to wzrosło o 2% w porównaniu do roku poprzedniego i było największe odnotowane do tej pory.
Zużycie energetyczne produktów ubocznych przemysłu leśnego i odpadów drzewnych wzrosło w stosunku do roku poprzedniego również o 2% do wysokości 11,7 mln m3. W tym było: 7,9 mln m3 kory, 2,5 mln m3 różnego rodzaju trocin i wiórów drzewnych, 1,1 mln m3 zrębków z odpadów przemysłowych oraz 0,2 mln metrów sześciennych innych stałych i nieokreślonych produktów ubocznych.
Spalanie peletów i brykietów drzewnych wyniosło 0,2 mln m3, a drewna z recyklingu 1,1 mln m3.
Zużycie zrębków leśnych w elektrociepłowniach wyniosło 7,6 mln m3. Największą część surowca – 3,9 mln m3, stanowił cienki surowiec iglasty, tzw. klenvirke (o średnicy 7-14 cm) pochodzący z młodników i wczesnych trzebieży w postaci okrzesanych lub nieokrzesanych całych drzew. Wykorzystanie pozostałości zrębowych wyniosło 2,9 mln m3, co było rekordem. Spalane uszkodzonego przez grzyb korzeniowiec surowca oraz posuszu wyniosło 0,5 mln m3, a pniaków 0,3 mln m3.
Razem ze zrębkami, które spalono w domach prywatnych (0,6 mln m³), łączne zużycie zrębków wyniosło 8,2 mln m3.
Zużycie paliw stałych z drewna w elektrociepłowniach było największe w środkowej Finlandii, łącznie 2,0 mln m3. Spalanie produktów ubocznych przemysłu leśnego było największe w Karelii Południowej (1,8 mln m³), a zrębków drzewnych w południowo-zachodniej Finlandii (1,0 mln m³).
Tyle statystyków z roku 2019. O nieco późniejszej, z roku 2021, pisałem w maju w https://www.facebook.com/193824924057726/posts/5159927250780777/?d=n i z tego tekstu zacytuję słowa opisujące działania, które są powodem zazdrości szwedzkich prywatnych właścicieli lasu:
„W roku 2021 rząd fiński zwiększył fundusze na wsparcie prac trzebieżowych w młodych lasach, aby wyprodukować więcej surowca drzewnego w celu zastąpienia zmniejszonego zużycia torfu energetycznego.
Powierzchnia zaniedbanych i nietrzebionych lasów w Finlandii jest szacowana na niespełna 0,5 miliona ha, a na około 1 mln ha, pierwsze trzebieże są opóźnione. Fińscy właściciele lasów mogą otrzymać wsparcie finansowe na opiekę nad młodymi lasami w wysokości 230 euro za hektar a jeśli w tym samym czasie zostanie wykonany wywóz drobnego drewna, wsparcie wzrasta o dodatkowe 200 euro na hektar.
Takie wsparcie przyznawano do tej pory na ok. 33.000 ha rocznie, ale poprzez zwiększenie dotacji o 3,75 mln euro rząd liczy na podwojenie powierzchni w celu zwiększenia podaży drobnego drewna o 0,5 miliona metrów sześciennych.
-Teraz naprawdę opłaca się inwestować w opiekę nad młodymi lasami. Uprawiając drewno w bardziej efektywny sposób, otrzymujemy zrównoważoną ekonomicznie i ekologicznie biomasę drzewną, która zastępuje torf. Jednocześnie możemy poradzić sobie z opóźnionymi pracami pielęgnacyjnymi w młodych lasach, co przyczynia się do lepszej produkcji grubego drewna na potrzeby przemysłu, powiedział Jari Leppä, fiński minister rolnictwa i leśnictwa, w związku ze wzrostem wsparcia.”
Statystykę dotyczącą źródeł energii w Finlandii w roku 2021 mamy przejrzyście przedstawioną w https://www.motiva.fi/sv/losningar/energianvandningen_i_finland/den_totala_energiforbrukningeni widzimy że drewno stanowi 29,7% zużycia energii. A było to przed 24 lutego 2022 roku…
Finlandia i Szwecja są wiodącymi użytkownikami energii leśnej. Z porównań wynika, że pomimo dużych podobieństw oba kraje wybrały częściowo różne drogi wykorzystania paliwa leśnego.
Paliwo leśne to trudny sortyment. Są to frakcje o różnym kształcie, wielkości, wilgotności, zawartości popiołu i mogące zawierać zanieczyszczenia. Jest to surowiec rozłożony na dużych powierzchniach, trudny w obsłudze i nieporęczny w transporcie. Ponadto jest zbierany w równym tempie przez cały rok, a jego stosowanie charakteryzuje się wyraźną zmiennością sezonową.
Wyzwaniem dla tej technologii jest zatem zagęszczenie i ujednolicenie materiału, aby można go było łatwo wysyłać. Powinien być on również w miarę czysty i suchy, aby sektor energetyczny mógł otrzymać jak najlepszy surowiec. Koszty transportu i różnice w jakości (zawartość wilgoci/czystość) są obecnie największymi przeszkodami technicznymi w efektywnej gospodarce paliwem leśnym.
Energia leśna jest bardzo dochodowym interesem dla tych, którzy mogą wykorzystywać produkty uboczne z głównego procesu, który sam ponosi koszty pozyskania. Produkty uboczne przemysłu leśnego są doskonałymi przykładami. Kora, wióry, drewno odpadowe i ług czarny mogą być w pełni wykorzystane do pozyskiwania energii, przy unikaniu kłopotliwego obchodzenia się ze składowiskiem lub zniszczeniem surowca.
Natomiast pierwotne paliwa leśne muszą ponosić własne koszty, co uzależnia je od różnych systemów wsparcia bezpośredniego lub pośredniego.
Fiński system wsparcia paliw pierwotnych opierał się i opiera w dużej mierze na dotacjach i subsydiach dla właścicieli lasów i producentów paliw. Jest on w dużej mierze ukierunkowany na „odpowiednie obiekty”, np. drzewostany tzw. „konfliktowe” czyli zaniedbane młodniki lub wczesne trzebieże, co w efekcie prowadzi do pozyskania surowca energetycznego oraz uporządkowania i poprawy jakości młodych lasów.
Szwedzki system opierał się i opiera głównie na pośrednim wsparciu poprzez nakładanie podatków i opłat na „niechciane rodzaje energii”, takie jak węgiel i ropa. Z biomasą jako paliwem można uniknąć podatku od dwutlenku węgla.
Szwedzki system przyczynił się do silniejszej presji finansowej na paliwo leśne, co powinno przynieść korzyści konsumentom energii, ale jednocześnie Szwecja nie zdołała przeciwdziałać wahaniom cen ropy i węgla poprzez zmianę stawek podatkowych.
Paliwa leśne nie zostały również zabezpieczone przed konkurencją ze strony odpadów budowlanych i odpadów domowych z innych krajów (w praktyce importowane śmieci – TC), w związku z tym opłacalność paliw leśnych ulegała znacznym wahaniom, dalekim od stabilnej sytuacji rynkowej, jakiej chciałyby leśnictwo i energetyka.
Interesującym tekstem dla fachowców leśnych są rekomendacje na temat pozyskiwania drewna energetycznego w młodych lasach https://metsanhoidonsuositukset.fi/sv/atgarder/drivning-av-energived-i-gallringsskog/utforande opracowane przez Tapio Group, grupę leśnych ekspertów z ponad 100-letnią tradycją doradzania gospodarce leśnej https://tapio.fi/kort-pa-svenska/
Rekomendacje są właściwie instrukcją jak zabrać się do pozyskiwania drewna energetycznego w lasach młodych, głównie trzebieżowych i wybrałem kilka tematów.
Handel drewnem energetycznym.
Właściciel lasu i nabywca drewna w Finlandii czy Szwecji, uzgadniają pozyskanie drewna energetycznego w związku ze sprzedażą drewna. Drewno energetyczne kupowane jest w postaci drzew okrzesanych lub nie, podczas czyszczeń młodnika i wczesnych trzebieży lub jako gałęzie i wierzchołki oraz ewentualnie pniaki podczas cięć odnowieniowych, zrębowych.
Drewno energetyczne może być również pozyskiwane z różnych specjalnych obszarów, takich jak pobocza dróg i obrzeża pól, a także z lasów przybrzeżnych wzdłuż linii energetycznych. Drewno o dużej energii może również wystąpić tam, gdzie doszło do poważnych uszkodzeń lasu, zwłaszcza gdzie jest dużo świeżego, uszkodzonego drewna iglastego, w formie złamań lub pęknięć.
W związku ze sprzedażą drewna ważne jest, aby uzgodnić, w jaki sposób i kiedy drewno energetyczne będzie pozyskiwane i mierzone. Dodatkowo należy uzgodnić, gdzie ma być składowane i ewentualnie również czas składowania. We wszystkich obrotach drewnem ważne jest, aby uzgodnić, kiedy partia drewna przechodzi na własność kupującego. Właściciel odpowiada na przykład za obowiązki ustawowe związane z przechowywaniem drewna, w tym za środki niezbędne do uniknięcia szkód spowodowanych przez owady.
W przypadku cięć w trzebieżach wczesnych drewno energetyczne może być pozyskane albo przez cięcia zintegrowane (różne sortymenty, co wymaga dobrej współpracy harwester-forwarder, zarówno przy wyrabianiu sortymentów jak ich składowaniu, tak aby ich nie pomieszać, TC) albo przez odrębną ścinkę drewna energetycznego. Można zgodzić się wcześniej, że wszystkie drewno, które zostało wycięte, jest usuwane jako drewno energetyczne i w takim przypadku nie ma potrzeby rozróżniania różnych sortymentów drewna w umowie sprzedaży drewna.
Ścinka i transport lokalny, zrywka, to najdroższe etapy pracy w łańcuchu dostaw surowca energetycznego cienkiego, klenvirke, pochodzącego głównie z wczesnych trzebieży.
(Z mojej praktyki leśniczego sprzed 40-50 lat to te szwedzko-fińskie klenvirke, średnica 7-14 cm, szło w kraju na opał lub przy dobrej jakości, na żerdzie. Drobnica z młodników, wiązana sznurkiem, była niepopularna zarówno w wyrobie – ręczny – jak i przy zrywce konnej. Niepopularność wynikała z małej opłacalności dla drwala i wozaka. TC)
Czynnikami, które wpływają na produktywność, a tym samym na koszty operacyjne, są: wielkość usuwanych drzew, masa surowca na hektar, metoda ścinki, lokalna odległość transportu i operatywność, tj. warunki terenowe oraz powierzchnia. Koszty operacyjne wpływają na dochody właściciela lasu. Dostępność lasu, sieć dróg leśnych i dotychczasowe zagospodarowanie mają decydujący wpływ na opłacalność podobnych prac i ich wynik operacyjny.
W przypadku cięć odnawiających na zrębach zupełnych, ilość drewna energetycznego, którą można pozyskać, jest zależna od ilości ścinki masy wyjściowej drewna użytkowego iglastego (gagnvirke). Ilość gałęzi i wierzchołków stanowi na ogół 20-30%, a pniaki około jednej czwartej tej masy. Dobrą zasadą jest ta, że pozyskanie gałęzi, wierzchołków i pniaków jest opłacalne, jeśli pozyskanie drewna użytkowego przekracza 200 m3/ha a obiekt ma co najmniej powierzchnię 1 ha.
Pomiar drewna energetycznego.
Stanowi on centralną część handlu drewnem energetycznym i produkcji zrębków. Jedna i ta sama partia drewna energetycznego może być mierzona na kilku etapach łańcucha dostaw i różnymi metodami. Pomiar może odbywać się w związku z wyrębem, transportem lokalnym, rozdrabnianiem lub kruszeniem. Może być również realizowany na składnicy przydrożnej lub na terminalu odbiorczym, w związku z transportem dalekobieżnym lub w miejscu docelowym. Zaleca się, aby strony pomiaru uzgodniły, kiedy najpóźniej musi być wykonany pomiar końcowy. Strony mogą uzgodnić częściowy pomiar partii pomiarowej, w którym to przypadku różne części partii mogą być mierzone w różnym czasie. Umowa o sprzedaży drewna energetycznego powinna zawierać klauzulę o sposobie pomiaru.
Najpopularniejszą metodą pomiaru jest ważenie i w razie potrzeby przeliczanie masy na jednostki objętości, przy pomocy tzw. EPPU kalkulatora. (Niestety nie znalazłem informacji na temat kalkulatora w języku szwedzkim, TC)
(Na zdjęciu w cytowanej instrukcji widzimy pomiar przy pomocy wagi zainstalowanej na chwytaku forwardera lub samochodu transportującego surowiec do odbiorcy.)
Pomiar drewna energetycznego może odbywać się również w formie pomiaru zrębków i zrębków. Stałą objętość okrzesanego i nieokrzesanego surowca z młodników i trzebieży wczesnych można również określić za pomocą pomiaru stosów w mt, co odpowiada polskiemu mp.
Instrukcję pomiaru drewna energetycznego mamy tutaj: https://jukuri.luke.fi/bitstream/handle/10024/539162/978-952-5694-32-1_energiapuun-mittausopas-2008-se.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Najczęstszy łańcuch zaopatrzenia w drewno energetyczne składa się z pozyskania surowca, rozdrabniania go na zrębki na składzie przy drodze (zdjęcie w instrukcji, TC) i transportu na duże odległości do miejsca zużycia.
Drewno energetyczne może być również transportowane do terminalu (składnicy, TC) lub do punktu zużycia, gdzie jest rozdrabniane lub kruszone. Terminale pełnią funkcję bezpiecznych magazynów paliw drzewnych, wyrównują wahania sezonowe oraz ułatwiają kontrolę i utrzymanie jakości paliw drzewnych.
Płatność następuje według zawartości energii. Ciepłownie płacą za ilość energii (MWh), jaką zawierają zrębki. Im bardziej suche jest drewno energetyczne, tym bardziej opłacalny jest cały łańcuch dostaw drewna energetycznego. Wysokiej jakości drewno energetyczne nie zawiera również obcych materiałów, takich jak m.in. kamienie czy ziemia.
Transport na duże odległości i rozdrabnianie drewna energetycznego stawiają wymagania składowania tego surowca , takie jak: stosowne miejsce nawracania, nośność i przestrzeń do załadunku i rozdrabniania. Sprzęt używany do rozdrabniania surowca energetycznego na składach leśnych wymaga więcej miejsca niż normalny transport dłużyc lub kłód.
Generalnie warto przykrywać drewno energetyczne w postaci gałęzi i wierzchołków czy surowca z młodników lub trzebieży wczesnych. Nie będzie ono mokre od opadów atmosferycznych, a śnieg i lód nie trafią do zrębków w związku z rozdrabnianiem. Nie opłaca się przechowywać gałęzi i wierzchołków na składzie przy drodze wywozowej dłużej niż kilka miesięcy, z uwagi na utratę suchej masy, ale ze względów praktycznych związanych z transportem, czas przechowywania jest często dłuższy. Podczas przechowywania surowca z młodnika lub trzebieży wczesnej, straty suchej masy są mniejsze, nawet przy okresie składowania wynoszącym jeden rok. Pniaki przechowywane na składzie, zachowują swoje właściwości dłużej niż inne rodzaje drewna energetycznego.
Wymagania jakościowe zrębków drzewnych są ostatecznie określane przez użytkownika, zazwyczaj elektrociepłownie, różniące się w wymaganiach dotyczących rodzaju takiego paliwa, wielkości zrębków czy ich wilgotności i zanieczyszczeń. Duże elektrociepłownie radzą sobie z odpowiednio wilgotnym paliwem, ale w mniejszych zakładach wilgotność nie powinna przekraczać 40%. W świeżym drewnie wilgotność wynosi średnio 50-60% a elektrociepłownie płacą za zrębki drzewne według ich zawartości energetycznej. Im bardziej wilgotny jest surowiec, tym niższa zawartość energii i mniejsze przychody z dostarczania surowca energetycznego.
Celem pozyskania drewna energetycznego w związku z trzebieżą w lasach pielęgnowanych, jest poprawa jakości pozostałego drzewostanu, przyspieszenie wzrostu średnicy oraz zapewnienie dochodów z wyrębu. Pozostałe zapasy muszą być produktywne i najwyższej możliwej jakości. Drzewa o złej jakości, które nie są przeznaczone do pozostawieni, są usuwane.
(Można śmiało zastąpić określenie „cele pozyskania drewna energetycznego” określeniem „celami trzebieży”. TC)
Ilość drewna, które można usunąć z niezagospodarowanych młodych lasów trzebieżowych jest bardzo mała w porównaniu z lasami pielęgnowanymi, czasami w ogóle nie ma sortymentów drzewnych. Z takich obiektów można jednak uzyskać dużo drewna energetycznego w formie nieokrzesanych, młodych drzewek ale na najtrudniejszych obiektach koszty eksploatacji mogą być wyższe niż dochód z drewna energetycznego.
Aby zapewnić wzrost jak najlepszych drzew, pierwsze trzebieże w niezagospodarowanych drzewostanach należy przeprowadzić wcześniej niż zwykle. (W drzewostanach zagospodarowanych pierwsza trzebież przeprowadzana jest przy wysokości 10-12 m, TC).
Ogólnie rzecz biorąc, można wykonywać prace maszynowo, ale ręczne wcześniejsze usuwanie podrostu i podszytu jest prawie zawsze konieczne. (Jest to tzw. förröjning, TC)
Zwykle jest finansowo uzasadnione, aby właściciel lasu zadbał o dobry stan niezagospodarowanego lasu, zamiast pozwolić mu dalej rosnąć bez opieki. Wymaga to nadal co najmniej 400–500 żywotnych drzew iglastych lub brzóz na hektar, które są stosunkowo równomiernie rozmieszczone w drzewostanie i których jakość jest wystarczająca, aby stać się drzewami przyszłościowymi. W północnej Finlandii wystarcza nieco mniejsza liczba.
W przeciwnym razie należy rozważyć umożliwienie dalszego wzrostu drzewostanu bez trzebieży i wykonanie rębni odnowieniowej, (zrąb zupełny) gdy przyrost w drzewostanie zaczyna się zmniejszać, praktyce w wieku 40-50 lat.
Kryteria dobrego wyniku pozyskania drewna energetycznego w drzewostanach trzebieżowych.
-Gęstość pozostałego drzewostanu jest zgodna z wzorcem (mall) trzebieżowym.
-Uszkodzenia pni i korzeni występują na nie więcej niż 5% pozostałych drzew. (Limit prawny to 15%.)
-Uszkodzenia gleb na glebach mineralnych i torfowiskach z przewagą świerka występują na nie więcej niż 5% długości szlaku manipulacyjno-zrywkowego, a na pozostałych torfowiskach na nie więcej niż 10% długości. (Prawny limit na glebach mineralnych wynosi 20%, a na torfowiskach 25%.) Na torfowiskach uważa się, że uszkodzenie gleby występuje, gdy gleba została wciśnięta o ponad 20 centymetrów na odcinku o długości 1 metra.
-Odległość między szlakami manipulacyjno-zrywkowymi wynosi co najmniej 20 metrów.
-Szerokość szlaków wynosi co najmniej 4,0-4,5 m na glebach mineralnych i 4,0-5,0 m na glebach torfowych.
-Zadbano o zwalczanie grzyba korzeniowca sosnowego Heterobasidion annosum na obszarach ryzyka, gdy cięcia zostały przeprowadzone poza okresem zimowym. Obszarami ryzyka są głównie torfowiska zdominowane przez sosny.
-Uwzględniono grupy z drzewami chronionymi, martwe drewno, pozostałości kulturowe, krzewy dla zwierzyny i ochronę wód.
Właściciel lasu może decydować w jakim stopniu i w jaki sposób uwzględniana jest ochrona przyrody, ponadto certyfikacja lasów nakłada pewne wymagania na wyniki gospodarowania.
Certyfikacja PEFC. Wymagania są oparte na normie PEFC™ FI 1002:2014
Kryterium 7: Zrównoważone pozyskiwanie drewna energetycznego
Kiedy gałęzie, wierzchołki i pniaki są usuwane ze zrębu (obszaru pozyskiwania drewna), należy zwrócić uwagę na zdolność produkcyjną tego obszaru do produkcji drewna, na różnorodność i gospodarkę wodną. Pozyskując drewno energetyczne podczas cięć pielęgnacyjnych drzewostanu, należy oszczędzać w miarę możliwości drzewa i krzewy będące karmą dla zwierzyny. Grunty torfowe w stanie naturalnym nie są wykorzystywane do pozyskiwania drewna energetycznego.
Na odnawianych obszarach, (zręby zupełne) biomasa jest pozostawiana w następujący sposób:
-Około 30% gałęzi i wierzchołków równomiernie rozłożonych na całej powierzchni.
-Jako pniaki na cele ochrony przyrody minimum 25 szt./ha a na na glebach gliniastych i pylastych minimum 50 szt./ha.
-Dodatkowo jako pniaki pozostawione podczas poprzednich cięć oraz pniaki o średnicy poniżej 15 cm.
-Na obszarach zaatakowanych przez grzyba korzeniowca Heterobasidion annosum można usunąć wszystkie pniaki drzew iglastych.
Podczas pozyskiwania drewna energetycznego żywe drzewa zachowawcze, o których mowa w kryterium 14, nie są ścinane, a grube martwe drewno nie może być uszkadzane.
Przy pozyskiwaniu drewna energetycznego wybiera się obiekty:
-Obszary odnowieniowe (zrębowe ) odpowiednie do pobierania gałęzi i wierzchołków.
-Obszary odnowieniowe (zrębowe ) odpowiednie do pobierania pniaków.
-Obszary z czyszczeniami i trzebieżami wczesnymi nadające się do usunięcia całych drzew.
-Drzewostany świerkowe z niedoborem pierwiastka bor, w których można usunąć pniaki lub całe drzewo pod warunkiem zapewnienia równowagi odżywczej w drzewostanie poprzez nawożenie borem.
Kryterium 17: Podczas pracy w pobliżu cieków wodnych i małych zbiorników wodnych bierze się pod uwagę ochronę wód.
Kryteria wymagają pozostawienia strefy ochronnej wzdłuż cieków wodnych i źródeł, gdzie zachowane są warstwy roślinności, która chroni wodę.
W strefie ochronnej nie jest wykonywane:
-Przygotowanie gleby.
-Nawożenie.
-Pozyskiwanie pni.
-Usuwanie roślinności w warstwie krzewów.
-Używanie chemicznych środków ochrony roślin.
https://metsanhoidonsuositukset.fi › …Drivning av energived i gallringsskog – Utförande
Finlandia, podobnie jak i Kanada stawia w dużym stopniu na mechaniczne czyszczenia późne, stosując małe harwestery typu Usewood Pro i Eco, ale w jakim stopniu pomaga ewentualnie taki system pracy w pozyskiwaniu surowca energetycznego, nie znalazłem na sieci. Szwedzkie Skogsforum, grupujące prywatnych właścicieli leśnych, uważa jednak, że takie maszyny nie sprawdzają się w warunkach terenu trudniejszego, kamiennego czy pagórkowatego. Wtedy wydajność i jakość pracy ręcznej jest wyższa, a cena niższa.
Wideo z pracy takiego harwestera:
Cytowane przeze mnie źródła są w języku szwedzkim. Z uwagi na historię Finlandii i istniejącą w tym kraju szwedzką mniejszość narodową, język szwedzki jest językiem oficjalnym i prawie wszystkie dokumenty są publikowane w językach fińskim oraz szwedzkim, co z kolei bardzo ułatwia znajomość fińskiego leśnictwa i gospodarki leśnej.
Warta poznania jest również, moim zdaniem, wypowiedź leśnika oraz wypowiedzi przyrodników na temat aktualnej gospodarki leśnej w Finlandii. Na tych dwu następnych tekstach zakończę ten swoisty, leśny cykl o leśnictwie i gospodarce leśnej w Finlandii.
Czytaj również: