Kilka tygodni temu jeden z naszych czytelników przesłał nam interesującego maila, w którym opisał swoje niecodzienne odkrycie dotyczące Wolemii szlachetnej – najstarszego i najrzadszego drzewa na świecie. Czytelnik zamiast szukać tego drzewa gdzieś pośród lasów dziewiczych w Australii, wybrał się po prostu do jednego ze sklepów z winami w Wielkiej Brytanii, gdzie dowiedział się więcej o tym mistycznym drzewie, i chętnie podzielił się z nami swoim znaleziskiem. Wolemia szlachetna to drzewo o którym każdy leśnik powinien wiedzieć. Czytajcie dalej…

Leśna edukacja w sklepie z winami

Cała historia naszego czytelnika właśnie zaczęła się od sklepu z winami, gdzieś w UK. Nasz czytelnik wybrał się tam i znalazł bardzo wyjątkową butelkę wina (zdjęcie poniżej). Kto powiedział, że sklepy z winami nie kszatałcą:)

Wolemia szlachetna – przypadkowe odkrycie

Nasz czytelnik zaczął dochodzenie co to za drzewo widnieje na etykiecie wina i okazało się, że to Wolemia szlachetna (Wollemia nobilis) – najstarsze drzewo na świecie, które istniało już w czasach dinozaurów. W dzikiej przyrodzie jest mniej niż 100 dorosłych osobników, co czyni to drzewo jednocześnie najrzadszym gatunkiem drzewa na świecie.

CZYTAJCIE RÓWNIEŻ: Las tropikalny znaleziony w Norwegii!!!

Ciekawym jest fakt, że do nie tak dawna Wolemia znana była tylko ze skamieniałości. Jednakże, w roku 1994, w wilgotnym lesie strefy umiarkowanej w Australii (ok. 200 km od Sydney) w paśmie Gór Błękitnych, David Noble (pracownik terenowy Parku Narodowego w Blackheath) podczas spaceru po buszu i wspinaczce odkrył stanowisko Wolemi. Ponieważ David posiadał bardzo dobrą wiedzę botaniczną, od razu odkrył, że znalezione drzewa są wyjątkowe i wymagają dalszych badań. Dzięki temu odkryciu, Wolemia otrzymała nazwę nobilis (od nazwiska odkrywcy), oznaczającą “szlachetna”. Odnośnie pierwszego członu nazwy, tj. Wolemia – oznacza on po aborygeńsku “rozglądaj się wokół, miej oczy szeroko otwarte, uważaj”.

Do jakiej rodziny należy Wolemia?

Po angielsku Wolemia szlachetna to Wolemi Pine, co może wprowadzić niejedną osobę w błąd, gdyż “Pine” po angielsku oznacza “Sosna”. Jednakże, Wolemia nie należy do rodzaju Sosna (Pinus), a tym bardziej do rodziny sosnowate (Pinaceae). Wolemia jest natomiast blisko spokrewniona z rodzajem Agatis i Araukaria należącymi do rodziny igłowatych, lub araukariowatych (Araucariaceae). Przodkowie współczesnych araukariowatych znani są z okresu jurajskiego, czyli można powiedzieć, że nasza Wolemia pochodzi z rodziny, która istniała na naszym globie ponad 200 milionów lat temu.

Jak wygląda Wolemia?

Wolemia szlachetna jest drzewem wiecznie zielonym, które osiąga 25-40 metrów wysokości. Najwyższy znany okaz ma 40 metrów, średnicę pnia ok.63 centymetrów i znajduje się w Australi (gdzieś w górach Błękitnych).

CZYTAJCIE RÓWNIEŻ: Obce drzewa w lasach szwedzkich – dyskusje, obawy.

Wolemia rośnie bardzo szybko w słonecznej ekspozycji, preferuje gleby kwaśne i temperaturę powietrza od -5 do 45°C. Próby w USA i Japoni wykazały, że Wolemia trzyma się całkiem nieźle, i jest w stanie przeżyć, w temperaturze nawet do -12°C.

Kora Wolemi jest bardzo charakterystyczna, jest ciemno brązowa i przypomina czekoladę bąbelkową. Odnośnie liści, to są to płaskie igły ostro zakończone.  Na głównym pędzie ułożone są spiralnie, na starszych pędach wyrastają w czterech szeregach. Kolejną niezwykłą cechą Wollemi Pine, wspólną dla rodzaju Araucaria, jest zwyczaj zrzucania całych gałązek, niż pojedynczych igieł.

CZYTAJCIE RÓWNIEŻ: Bez bioróżnorodności – nie ma produkcyjności!

Najbliższymi kuzynami wolemii szlachetnej są Araukaria wyniosła, Araukaria Bidwilla, Araucaria cunninghamii, Araukaria chilijska oraz Agatis mocny.

Wiek Wolemii

Jedną z cech Wolemi jest możliwość wytwarzania odrośli. Dlatego też wiek najstarszego dorosłego osobnika Wolemi “The Bill Tree” oszacowano na 400 lat. Jednakże ze względu na odroślowy typ wzrostu niektóre źródła szacują wiek odroli tego drzewa na nawet 1000 lat. Zanim Wolemia szlachetna została znaleziona w naturze, była tylko znana ze skamieniałości, które datuje się okres czasu odległy od teraźniejszości na 90 milionów lat. Takie skamieniałości pozwoliły naukowcą sformułować hipotezę, że Wolemia mogła już istnieć nawet 200 milionów lat temu w jurze.

Ochrona Wolemii

Ponieważ w naturze występuje tylko 100 osobników dorosłych w stanie dzikim, szczegółowa lokalizacja naturalnych stanowisk Wolemii utrzymywana jest w tajemnicy przez wąskie grono ekspertów. Wolemia znajduje się w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN, gdzie uznana jest za gatunek krytycznie zagrożony. Objęta została również ochroną prawną na mocy ustawy federalnej Environment Protection and Biodiversity Conservation Act z 1999 roku oraz w związku z umieszczeniem jej w załączniku prowincjalnej ustawy Threatened Species Conservation Act z 1995 roku.

CZYTAJCIE RÓWNIEŻ: Drzewa – sprytny sposób na chłodzenie miast niskim kosztem

Utrzymywanie w tajemnicy lokalizacji stanowiska naturalnego to jedna metoda, chociaż jak podają źródła stanowiska były licznie penetrowane przez turystów, chcących pozyskać nasiona Wolemii. Drugą metodą jest rozprzestrzenienie Wolemii na świecie, gdyby stanowisko/a naturalne zaniknęły. Ciekawostką jest, że Królewskie Ogrody Botaniczne w Sydney wraz z Parkami Narodowymi Nowej Południowej Walli i Strażą Ochrony Przyrody utworzyły firmę Wollemi Australia, która posiada wyłączność na namnażanie i sprzedaż Wollemi Pine w Australii i innych rynkach.

CZYTAJCIE RÓWNIEŻ: Jakość drewna w drzewostanach naturalnych i gospodarczych

Wolemię można spotkać w różnych parkach i ogrodach botanicznych. Wolemia w tych ogrodach od razu rzuca się w oczy, a dokładniej ogrodzenie ją otaczające, które ma chronić ten cenny gatunek przed turystami chcącymi pozyskać nasiona lub odrośla. Najbliższy Polsce ogród botaniczny z Wolemią znajduje się u naszych zachodnich sąsiadów we Frankfurt Pamengarten.

Kup własne drzewko z epoki dinozaurów