Dwanaście powodów, dla których Szwecja potrzebuje nowej polityki leśnej.
Kiedy niedawno przedstawiono w Szwecji szwedzki raport o stanie lasów, silne reakcje zainteresowanych stron wykazały niepewność co do tego jaką politykę leśną ma i powinna mieć Szwecja. Ciągle kłótnie na ten temat wynikają z prostego faktu, że otaczający nas świat zmienił się dramatycznie od 1993 roku, kiedy to powstało dzisiejsze prawo leśne.
“Oto dwanaście ważnych powodów, dla których potrzebujemy w Szwecji nowej polityki leśnej, pisze prof. Sten Nilsson w Svenska Dagbladet.
• Nacisk na zrównoważony rozwój.
Szwedzkiemu leśnictwu wciąż nie udało się zdefiniować, co rozumiemy przez zrównoważone leśnictwo w szerszym znaczeniu. Czas to zrobić teraz. Szwecja zobowiązała się do wdrożenia Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 z roku 2015, zawierającej Cele Zrównoważonego Rozwoju (The Sustainable Development Goals). Cele te powinny służyć jako platforma dla nowej polityki leśnej.
• Wymagane jest całościowe spojrzenie.
Brakuje nam całościowego spojrzenia na politykę leśną, która jest podstawą wielu dzisiejszych problemów politycznych. Uzyskanie całościowego spojrzenia na leśnictwo to herkulesowe wyzwanie, ale przyjęcie celów globalnego rozwoju jako platformy jest dobrym punktem wyjścia. Ważne jest, aby uwzględnić dostawy drewna, klimat, różnorodność biologiczną, środowisko, wodę, kulturę, dobrobyt, turystykę przyrodniczą, życie na świeżym powietrzu i nie tylko w zintegrowanej koncepcji.
• Zmienione wartości społeczne.
Ważną częścią holistycznego spojrzenia jest uwzględnienie zmian wartości zachodzących w społeczeństwie. W 2000 roku 38% Szwedów uważało degradację środowiska za poważny problem, a w 2019 było to już 52%. W 2000 r. 38% uważało, że klimat jest poważnym problemem, aw 2019 r. już 50%. W 2006 roku 59% rozważało inwestowanie w biopaliwa jako źródło energii, aw 2019 było to 39%. Polityka leśna musi uwzględniać aktualne wartości społeczne.
• UE i reszta społeczności międzynarodowej.
Od 1994 r. Unia Europejska i reszta społeczności międzynarodowej uzyskały pośrednio duży wpływ na szwedzką politykę leśną poprzez różne traktaty i dyrektywy. UE jest najbardziej bogatym w kapitał rynkiem na świecie, zamieszkałym przez pół miliarda ludzi i jest naszym najważniejszym rynkiem dla szwedzkiego przemysłu leśnego, tak że można ją uznać za „rynek wewnętrzny”. Szwecja i szwedzki przemysł leśny muszą zatem określić swoją rolę i tożsamość w UE.
• Konkurencyjność przemysłu leśnego.
O opłacalności leśnictwa decyduje konkurencyjność przemysłu leśnego. Jesteśmy obecnie w trakcie ogromnej transformacji szwedzkiego przemysłu leśnego. Wymaga to znacznych inwestycji w celowe prace innowacyjne we współpracy z innymi sektorami. Jaka będzie przyszła struktura branży?
• Siła konsumenta końcowego.
Ostatecznie to końcowi konsumenci produktów przemysłu leśnego zadecydują o konkurencyjności przemysłu leśnego. Około 50 procent w krajach rozwiniętych, a jeszcze więcej w gospodarkach rozwijających się twierdzi, że kupując, biorą pod uwagę aspekty zrównoważonego rozwoju i środowiska. Odsetek ten gwałtownie rośnie, głównie w grupie wiekowej 18–30 lat. Tylko około 25% europejskich konsumentów końcowych uważa, że europejskie zasoby leśne są zarządzane w sposób zrównoważony.
• Rentowność leśnictwa.
Wartość ściętego 1 m3 drewna spada drastycznie i nieprzerwanie od początku lat pięćdziesiątych, wyrażona w cenach stałych. Mamy teraz sytuację, w której właściciel lasu otrzymuje dwa razy więcej za 1 m3 surowca drzewnego przy sprzedaży swojej nieruchomości niż przy sprzedaży 1 m3 dla odbiorcy drewna. W ten sposób właściciel lasu w naturalny sposób powstrzymuje się od wyrębu i zamiast tego buduje kapitał drzewny. Nowa polityka leśna musi dotyczyć tego, w jaki sposób można znacznie poprawić finanse właściciela lasu.
• Cyfryzacja i sztuczna inteligencja.
Musimy lepiej zrozumieć, jak będą wyglądać przyszłe metody ochrony przyrody i leśnictwa w zdigitalizowanym świecie i w perspektywie krajobrazowej, aby móc kształtować skuteczną politykę leśną i zrównoważone leśnictwo.
• Odporny ekosystem leśny.
Najważniejszym zadaniem leśnictwa jest stworzenie odpornej zdolności systemów leśnych przystosowanych do zmian i będących zrównoważonymi ekosystemami leśnymi. Jest oczywiste, że dzisiejsza gospodarka leśna doprowadziła do pogorszenia odporności lasów.
• Śmierć neoliberalizmu.
Dotychczasowa polityka leśna obfitowała w neoliberalizm z radykalną deregulacją pod hasłem „wolność pod odpowiedzialnością ” dla właścicieli lasów, hasłem o którym nikt naprawdę nie wie, co ono w zasadzie oznacza. Naiwnością jest wierzyć, że polityka leśna oparta na „wolności z odpowiedzialnością” może działać.
(Ten argument spotkał się z silnymi komentarzami: Prof. Sten Nilsson może przeprowadzić się do Chin, jeżeli nie podobają mu się demokracje zachodnie i tam głosić śmierć liberalizmu – TC)
• Analizy kosztów i dochodów.
Systematyczne ilościowe określanie zalet i wad (a nie tylko pieniężnych) różnych opcji politycznych. W dzisiejszej polityce leśnej istnieje silna polaryzacja między różnymi interesariuszami i ideologiami. Polaryzację charakteryzuje opinia ważniejsza niż wiedza. Nowa polityka leśna musi być oparta na wiedzy. Drogą do osiągnięcia tego celu są niezależne, systematyczne i ilościowe analizy zalet i wad w szerokim sensie różnych alternatyw polityki leśnej.
• Innowacyjne zarządzanie.
Różne akty prawne przejęły część poprzedniego zakresu odpowiedzialności ustawy o gospodarce leśnej. Nowa polityka leśna musi prowadzić do spójnego, wydajnego i uproszczonego zarządzania nią.
Opracujmy nową politykę leśną z programem dla nowoczesnego społeczeństwa. Pierwsza konferencja ONZ na temat środowiska odbyła się w 1972 r. w Sztokholmie. Z okazji 50-lecia obędzie się tutaj w Sztokholmie, w roku 2022, następna konferencja.
Opracujmy nowoczesną politykę leśną oraz nowoczesne zarządzanie taką polityką i przedstawmy ją światu w roku następnym. Byłaby oba może dobrym przykładem prawdziwie zrównoważonej polityki leśnej z dążeniem do zrównoważonej i cyrkularnej gospodarki leśnej.”
Profesor Sten Nilsson
Prof. Sten Nilsson był już prezentowany na Monitorze Leśnym w:
Las refleksyjny czyli jak załagodzić konflikty wokół gospodarki leśnej.
FSC – ufać nie ufać? Konsultant leśny. Część druga.
Czy biogospodarka stwarza nienasycony apetyt na surowiec drzewny?
Zdjęcie: föreningen skogen