Do czego powinien nam służyć Sveaskog? 

Na to pytanie spróbowało odpowiedzieć „Wezwanie do rządu szwedzkiego o zmianę dyrektywy dotyczącej gospodarki szwedzkimi lasami państwowymi w wykonaniu firmy Sveaskog”. 

Wezwanie zostało opublikowane i podpisane w środę 6 lutego 2019 przez 23 organizacje ochrony środowiska w Szwecji. 

– Sveaskog jest własnością nas wszystkich i wiąże się z tym duża odpowiedzialność. Oczekujemy od naszego przedsiębiorstwa leśnego  bycia przykładem dla całej szwedzkiej gospodarki leśnej oraz chcemy aby gospodarowało naszymi lasami z myślą o przyszłych generacjach, mówi Håkan Wirtén, sekretarz generalny WWF. 

Organizacje powołują się na styczniową umowę pomiędzy czterema partiami, tworzącymi i popierającymi aktualny rząd szwedzki. 

W umowie i programie dotyczącym Sveaskog zawarty jest rozdział zatytułowany „Zabezpieczenie środków i rezerw dotyczących ochrony wartościowej przyrody” w którym podkreślona została rola Sveaskog jako wzoru i przykładu zrównoważonej gospodarki leśnej. 

Organizacje ochrony środowiska postawiły cztery żądania skierowane do odpowiedzialnych ministrów rządu szwedzkiego. 

– Chrońmy wszystkie lasy państwowe z wysokimi wartościami przyrodniczymi, zarządzane przez Sveaskog. 

– Używajmy lasy państwowe mające niskie wartości przyrodnicze do zamiany (w sensie umowy i odkupienia – moja uwaga) z lasami prywatnymi mającymi wysokie wartości przyrodnicze, po to aby chronić takie lasy.

– Państwo i Sveaskog powinno stać się wzorem i liderem w rozwoju ekologicznej gospodarki leśnej, gospodarki bezzrębowej (Hyggesfritt skogsbruk). 

– Koszt długu (avkastningskrav) ( cost of capital) stawiany przez właściciela czyli Państwo w stosunku do Sveaskog powinien być obniżony tak aby powyższe punkty mogły być zrealizowane. 

(W ramach avkastningskrav Sveaskog przekaże wkrótce Państwu 1,1 mln kr dywidendy, jest to około 460 mln zł  – moja uwaga) 

Wezwanie opublikował czołowy szwedzki dziennik Dagens Nyheter (macierzysta redakcja Macieja Zaremby) i już dwa dni później podpisane zostało przez 10.000 osób chcących ratować Vår skog – Nasz las. 

Krytyka i wezwanie 23 organizacji spotkała się z odpowiedzią Sveaskog już następnego dnia. 

Co pisze dyrektor naczelny Sveaskog Per-Olof Wedin oraz strateg klimatyczny Sveaskog Jessica Nordin? 

„ My w Sveaskog witamy każdą poważną debatę na temat roli lasu w ochronie przyrody i środowiska ale uważamy że rozmowa o lesie powinna być znacznie szersza. 

Centralnym zagadnieniem jest dla nas włączenie roli gospodarki leśnej zarówno w prace klimatyczne jak i w rozwój bioekonomii. 

W jaki sposób zachować i zwiększyć bogactwo biologiczne naszych lasów a równocześnie użytkować las tak aby stworzyć w Szwecji pierwsze na świecie państwo dobrobytu oparte na gospodarce wolnej od kopalin? 

W takiej właśnie pracy Sveaskog daje największe korzyści. 

(Moja uwaga – już słowa Sveaskog o szwedzkim państwie dobrobytu tworzą pewną nieufność u czytelnika, który znając zarobki autorów odpowiedzi wątpi czy znają oni z kolei warunki życia przeciętnego Szweda.) 

Państwo jest poprzez Sveaskog prekursorem w zrównoważonej gospodarce leśnej. Byliśmy w Sveaskog pierwsi we wprowadzeniu certyfikatu FSC i dzisiaj posiada go większa połowa lasów szwedzkich, w tym wszystkie większe przedsiębiorstwa leśne. Sveaskog postanowił w roku 2002 iż 20% produktywnych lasów Sveaskog zostanie oddanych pod ochronę co wtedy było pionierską decyzją. Otrzymaliśmy za to nagrodę WWF. 

Rok później, w roku 2003, otwarliśmy pierwszy ekopark a dzisiaj mamy ich już 37. 

(Moja uwaga – ekopark jest terenem ochrony przyrody przypominającym rezerwat przyrody, ale w przeciwieństwie do rezerwatów które w Szwecji zarządzane są przez urzędy wojewódzkie, gminy lub fundacje, ekoparki są terenem dobrowolnie oddanym pod ochronę przyrody przez przesiębiorstwa leśne, w tym przypadku państwowy Sveaskog. Ekoparki mogą być znacznie większe powierzchniowo niż rezerwaty bo obejmują przeciętnie 5000 ha powierzchni i te 37 ekoparków zarządzanych przez Sveaskog ma powierzchnię 175.000 ha czyli około 5% powierzchni lasów produkcyjnych tego przedsiębiorstwa).

(Różnica w stosunku do rezerwatu przyrody polega również na pewnym użytkowaniu lasu w ekoparkach które jest w nich dozwolone. To z kolei prowadzi do nagłaśniania takiego użytkowania przez organizacje ochrony przyrody, pokazujące klasyczne zręby zupełne na właśnie terenach ekoparków – moja uwaga)

Sveaskog nie wycina lasów z wysokimi wartościami przyrodniczymi. Naszą pracę związaną z ochroną przyrody traktujemy z największą powagą i zawsze przeprowadzamy ocenę przyrodniczą na swoim terenie, natomiast nie zawsze wyciągamy te same wnioski co chronić lub nie, co organizacje ochrony środowiska. Ale dążymy cały czas do otwartego dialogu prowadzącego do lepszego wzajemnego zrozumienia wszystkich stron pragnących rozwoju i wzrostu ochrony szwedzkiej przyrody. 

(Ufff, „kocham” tłumaczenie takiej drętwej mowy…moja uwaga)

Nasze doświadczenie wskazuje na wątpliwe wartości przyrodnicze  wykupowania czy zamieniania lasów  prywatnych z naszymi lasami. Te lasy które w ten sposób otrzymujemy były już nieużytkowane gospodarczo z uwagi na ich wysokie wartości przyrodnicze jak i certyfikat ich właściciela. W ten sposób zmniejszamy nasz oraz Państwa leśny obszar produktywny nie uzyskując w zamian ogólnego powiększenia ochronnych terenów leśnych. 

Rząd powołał komisję badającą społeczno-ekonomiczne wartości takich zamian i wypowiemy się na temat kosztów i efektywności przyrodniczej tej metody. 

Bezzrębowa gospodarka leśna jest dla nas czymś w rodzaju „zjeść oraz zachować ciastko”. 

Przejście w dużej skali na taką gospodarkę stworzy duże konsekwencje w zaopatrzeniu społeczeństwa w surowiec drzewny jak i w planowanym przejściu na gospodarkę ukierunkowaną na wycofanie kopalin. 

Niemniej jednak leśna gospodarka bezzrębowa może w pewnych sytuacjach rozwiązać konflikty interesów, ale istotnym jest zawsze rozróżnienie środków od celów. 

Sveaskog nie widzi gospodarki bezzrębowej jako celu ale jako środek do wykazywania większej troski o las, w którym inne wartości ekonomiczne niż surowiec odgrywają dużą rolę. 

Autorzy wezwania wskazują na duże wartości lasu dla życia wielu ludzi, na role rekreacyjne lasu, na jego wartości związane z przeżyciami i odpoczynkiem, na konieczność zachowania naszego lasu i jego wartości przyrodniczych dla przyszłych pokoleń. 

To wszystko robimy i realizujemy poprzez naszą zrównoważoną gospodarkę leśną. 

Osiągnięcie leśnych celów ochrony przyrody powinno być jednak celem wszystkich właścicieli leśnych w Szwecji, nie tylko Państwa i Sveaskog. Jeżeli warunki naszej pracy jako państwowego przedsiębiorstwa leśnego zmienią się w stosunku do warunków innych przedsiębiorstw, przedsiębiorstw prywatnych, stworzy to ujemne ekonomicznie konsekwencje dla nas i utracimy wtedy prawdopodobnie pozycję lidera w walce o zachowanie wysokich wartości przyrodniczych w naszych lasach. 

Największym wyzwaniem dla nas jest prowadzenie opłacalnej gospodarki opartej na surowcu drzewnym i równocześnie balansowanie innych wartości lasu. Uważamy że w ten sposób prowadzimy najlepiej zróżnicowaną gospodarkę leśną.” 

To była odpowiedź w stylu typowym dla Sveaskog i chyba nie tylko dla Sveaskog. 

Ja zakończę ten tekst tekstem na podobny temat, sprzed dwu lat http://www.forest-monitor.com/pl/jaka-role-powinien-odgrywac-szwedzki-sveaskog/ wskazującym na ciągle wysoką temperaturę podobnych dyskusji.

Zdjęcie: sveaskog