Co myślą o zrównoważonej gospodarce leśnej szwedzkie przedsiębiorstwa leśne i grupy interesu?

Takie pytanie postawili reporterzy Szwedzkiego Radia.

”Zapytaliśmy niektóre z największych szwedzkich firm leśnych, w tym SCA, Holmen i Sveaskog, oraz grupy interesu – takie jak LRF, Naturskyddsföreningen i Skydda skogen, o to, co oznacza dla nich zrównoważona gospodarka leśna.

Zaczęliśmy od kilku cytatów profesora leśnictwa i dyskutanta Stena B. Nilssona, z którym przeprowadziliśmy wywiad oraz kilku pytań dotyczących zrównoważonego leśnictwa. Wysłaliśmy ankietę do przedsiębiorstw leśnych i grup interesu i otrzymaliśmy odpowiedzi, które są przedstawione poniżej.

(Profesor Sten B. Nilsson był kilkakrotnie prezentowany na Monitorze Leśnym, m.in. w https://www.forest-monitor.com/pl/dyskusje-na-tematy-lesne-to-zupelne-niepowodzenie/) 

Pytania:

1. Sten B. Nilsson mówi w wywiadzie dla Szwedzkiego Radia: „Musimy całkowicie zmienić podejście do leśnictwa.
Gospodarka leśna składa się z trzech elementów, gdzie przyroda i środowisko są na dole, są obowiązkową podstawą. Do tego dochodzi część społeczna i ekonomia”.
„Kiedy chronimy przyrodę, musimy w pewnym stopniu myśleć o obszarach, ale przede wszystkim musimy chronić jakościowe lasy”

Co o tym myślisz?

2. Zrównoważona gospodarka leśna, jak ją definiujesz? Jak ją osiągniemy?

 

-Holmen Skog AB, Sören Petersson, dyrektor generalny:
(Holmen Skog prowadzi gospodarkę leśną na około 1,3 mln ha lasu w Szwecji środkowej i północnej, z tego nieco na ponad 1 mln lasów produkcyjnych. TC)

1. „Fakt, że aktywnie wykorzystujemy lasy w Szwecji, a tym samym mamy dużo lasów, jest naszym najsilniejszym aspektem zrównoważonego rozwoju. Kiedy drzewa rosną, pochłaniają dwutlenek węgla, co jest dobre dla klimatu.

Jeśli dodamy, że możemy zastąpić produkty oparte na paliwach kopalnych produktami odnawialnymi pochodzącymi z lasu, to pozytywne skutki klimatyczne lasu są około dwa razy większe.

Aktywna gospodarka leśna zapewnia również znaczące zatrudnienie i umożliwia rozwój na terenie całego kraju oraz jest dobra dla klimatu, dobra dla dobrostanu, a tym samym dobra dla Szwecji i świata.

Wyzwanie polega na tym, jak połączyć aktywną gospodarkę leśną z jej wszystkimi korzyściami, z ochroną bioróżnorodności.
Kiedy angażujemy się w leśnictwo aktywne, gdzie pozyskujemy drzewa, które są gotowe do przecięcia na belki i deski, istnieje ryzyko, że liczba starych i martwych drzew będzie zbyt mała w krajobrazie leśnym, mimo że podejmujemy ekstensywne (ok. 10%) względy środowiskowe, gdy pozyskujemy drewno.
W Holmen dobrowolnie wydzieliliśmy więc 18.000 różnych obszarów o wysokich walorach przyrodniczych (około 5% powierzchni).

Aby osiągnąć nasz cel, jakim jest maksymalizacja korzyści zarówno dla klimatu, jak i ochrony przyrody, musimy wybrać nową drogę.
Dzisiejszy model, w którym dalsza ochrona gruntów leśnych jest postrzegana jako jedyne rozwiązanie zachowania różnorodności biologicznej, jest ograniczający i jednostronny.

Ogólnym celem Holmen w pracach na rzecz ochrony przyrody jest to, aby wszystkie naturalnie występujące gatunki były w stanie przetrwać w krajobrazie leśnym. Holmen opowiada się za zarządzaniem ochroną w już istniejących rezerwatach. Aktywnie rozwijając lub wzmacniając walory przyrodnicze, na przykład faworyzując drzewa liściaste, spalając lasy lub celowo uszkadzając drzewa, możemy uzyskać większe korzyści w zakresie ochrony przyrody. Dzięki aktywnej pracy na rzecz ochrony przyrody możemy prowadzić zrównoważoną gospodarkę leśną bez tworzenia dodatkowych obszarów ochronnych.

2. „Holmen pozyskuje dzisiaj mniej niż przyrasta w lesie. Oznacza to, że dla przyszłych pokoleń będzie więcej lasów do wykorzystania niż dzisiaj i dla mnie jest to zrównoważona gospodarka leśna.
Dalszym rozwiązaniem jest połączenie wysokiego przyrostu w lesie, co przynosi korzyści klimatyczne, z zachowaniem różnorodności biologicznej.
Aby odnieść sukces, musimy hodować lasy na jak największej powierzchni i przesunąć nacisk z ochrony większych powierzchni na aktywne tworzenie i wzmacnianie wartości przyrodniczych na już wyznaczonych obszarach.

Jest to absolutnie konieczne, jeśli mamy być w stanie wspierać rosnącą populację w tym samym czasie, gdy musimy przejść na zrównoważoną gospodarkę opartą na biotechnologii, w której produkty oparte są z kolei na surowcach leśnych zamiast na surowcach kopalnych.”

-Towarzystwo Ochrony Przyrody, Naturskyddsföreningen, Johanna Sandahl, przewodnicząca:

1. „Naturskyddsföreningen podziela co do zasady pogląd Stena B Nilssona – jakość jest kluczowa, jak również to, że potrzebna jest pewna ilość obszarów w celu zapewnienia istnienia odpowiednich siedlisk.
Istnieje próg fragmentacji krajobrazu, który wynosi około 20% i decyduje o tym, jak duża część naturalnego siedliska danego gatunku musi pozostać, aby gatunek mógł przetrwać. Niektóre gatunki wymagają oczywiście większych obszarów.

Aby użyć jakości jako miary, należy również zdefiniować samą jakość. Natura się zmienia i może nabrać nowego wyrazu wraz ze zmianą klimatu. Cechą, która zwiększa odporność lasu na gwałtowne zmiany, może być różnorodność gatunków, zmienność genetyczna i środowiska przyrodnicze, które powstały i przystosowały się do lokalnych warunków”

2. „W przypadku gospodarki leśnej, podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów użytkowania gruntów, to natura wyznacza nam granice. Zrównoważony rozwój ekologiczny jest podstawą zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego. W Szwecji istnieją cele w zakresie jakości środowiska jako punkty odniesienia dla tego, jak należy gospodarować lasami i jak je chronić.

(Szwedzki Riksdag uchwalił w roku 2012 narodowe cele środowiskowe dla gospodarki zrównoważonej, m.in. dla lasów, o nazwie Żyjące Lasy – Levande skogar. Ten cel brzmi: „Wartość lasu i terenów leśnych dla produkcji biologicznej musi być chroniona jednocześnie z zachowaniem różnorodności biologicznej i kulturowych wartości przyrodniczych oraz wartości społecznych”.
Produkcja biologiczna oznacza zachowanie właściwości i procesów fizycznych, chemicznych, hydrologicznych i biologicznych gruntów leśnych.
W grudniu 2021 szwedzka Agencja Leśna, Skogsstyrelsen, stwierdziła że ten cel nie zostanie osiągnięty do granicznej daty, 2030 roku. TC)

Właściciele gruntów odgrywają kluczową rolę w przejściu na bardziej zrównoważoną przyszłość. Potrzebne są jasne zasady i ramy finansowe, które przyniosą korzyści właścicielom gruntów, którzy korzystają z ich lasów w sposób zrównoważony. Dotyczy to zarówno wielokrotnego wykorzystanie wszystkich wartości lasów jak i różnorodności metod zarządzania w leśnictwie.

Dla Towarzystwa Ochrony Przyrody las jest równie ważny dla powstrzymania zmian klimatycznych poprzez bycie pochłaniaczem dwutlenku węgla oraz zasobem zastępującym produkty kopalne, jak i dla samego siebie, tj. całego życia biologicznego, które razem tworzą las – różnorodności gatunków i ekosystemów.
Gospodarka leśna musi zakładać, że bogata różnorodność lasów jest podstawą zrównoważonego rozwoju, tak aby las był bardziej odporny na klęski żywiołowe i zmiany klimatyczne z ich skutkami”.

-Sveaskog, firma zarządzająca szwedzkimi kasami państwowymi o powierzchni 3,9 mln ha, w tym 3,04 mln ha lasów produkcyjnych.
Linda Burström, specjalista ds. zrównoważonego rozwoju:

1. „My w Sveaskog zgadzamy się z prof. Stanem B. Nilssonem.
Ważne jest, aby wszyscy w branży leśnej traktowali priorytetowo jakość i funkcjonalność w przepisach. Dla nas ważne jest, aby stale sprawdzać, co zawiera chroniony obszar i jak może on przyczynić się dla zachowania bioróżnorodności. Coraz bardziej spolaryzowana debata od wielu lat koncentruje się jednak bardziej na obszarach i proporcji powierzchni chronionej.”

2. „Klasyczna definicja zrównoważonego leśnictwa polega na tym, że należy wziąć pod uwagę zarówno wartości ekonomiczne, społeczne, jak i środowiskowe. Dla nas, w Sveaskog, zrównoważone leśnictwo oznacza, że ​​wykorzystujemy nasze grunty leśne w sposób odpowiedzialny i zyskowny, co stale tworzy różnorodność, konkurencyjność i wzrost wartości dla przyszłych pokoleń. Korzyści klimatyczne i społeczne lasów muszą być również zachowane i wzmocnione, a my dążymy do ciągłego rozwoju i uczenia się więcej, w oparciu o naukę i doświadczenie.
Las ma długą czasowo żywotność ekologiczną i istnieje wiele czynników, które mogą stworzyć pewne problemy, jak np. szkody od zwierzyny łownej czy inwazja grzybów lub owadów”.

-Stowarzyszenie Chronić Las, Skydda Skoggen.
Elin Götmark, rzeczniczka prasowa:

1. „To ma sens. My jako ludzie żyjemy jako gatunek wśród innych gatunków i zależymy od otaczającej nas natury. Musimy zobowiązać się, aby zasoby takie jak np. drewno nie wyczerpało przyrody, zarówno dla naszego dobra, jak i innych gatunków.
Dzisiejsza gospodarka leśna jest daleka od takiej wizji.

Musimy myśleć zarówno o ochronie dużych powierzchni, jak io jakości, czyli aby lasy, które chronimy, miały wysokie walory przyrodnicze. Jedno nie wyklucza drugiego – wręcz przeciwnie, wzajemnie się uzupełniają. Ochrona dużych obszarów bez jakości nie działa, podobnie jak chronienie małych obszarów o wysokiej jakości.

Absolutnym minimum jest cel ONZ, dotyczący ochrony co najmniej 17% każdego rodzaju przyrody, chociaż uważamy, że potrzebny jest wyższy cel. Ale musimy jasno określić, jakie obszary będąc uwzględnione. Przemysł leśny twierdzi, że 25-30% lasów Szwecji jest już chronionych, ale to jest mit. Wliczane są tutaj np. lasy nieprodukcyjne (tj. słabo zalesione torfowiska i nieużytki), które nie są interesujące dla gospodarki leśnej, a które są już innymi typami lasów naturalnymi.
Tylko 6% lasów produkcyjnych jest formalnie chronionych, a poniżej obszarów lasów górskich (fjällskogen), tylko 3,4%.

Słowa kluczowe dla ochrony przyrody to:
– reprezentatywność, czyli że musimy chronić wystarczająco dużo każdego rodzaju przyrody i chronić obszary o najwyższych walorach przyrodniczych
– funkcjonalność, czyli obszary muszą być odpowiednio duże i połączone, aby gatunki mogły się przemieszczać i przeżyć,
– długoterminowość, czyli ochrona musi być zagwarantowana w dającej się przewidzieć przyszłości
-problem z dobrowolnymi zapisami, oddawaniem lasu na cele ochrony przyrody, które można skrócić np. jeśli właściciel zmieni zdanie lub sprzeda las.”

2. „Po pierwsze chcę powiedzieć, że gospodarka leśna nie jest dziś zrównoważona. Słowo „zrównoważona” jest często używane w debacie bardzo luźno i bez definicji, i często wydaje się, że dotyczy głównie zrównoważonego rozwoju gospodarczego.

Jak powiedział powyżej Sten Nilsson, przyroda jest fundamentem, a dla zrównoważenia środowiskowego uważamy, że muszą istnieć wystarczająco duże obszary, na których w ogóle nie ma użytkowania, a samo użytkowanie musi ściślej naśladować naturalny wygląd lasów, na przykład: las mieszany zamiast lasów, gdzie wszystkie drzewa są tego samego gatunku i przede wszystkim bez zrębów zupełnych.
Wszystko po to, aby wszystkie gatunki naturalnie występujące w lesie mogły przetrwać długoterminowo w całym swoim zasięgu, a leśnictwo nie przyczyniało się do zmiany klimatu. Ale tutaj dotarcie do szczegółów wymagałoby znacznie więcej pracy.

Oczywiście istnieją również społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju, na przykład: czy używamy surowców we właściwym celu? Jak rozdzielane są zyski? Jak wygląda środowisko pracy?

Jak tam dojdziemy? Cóż, też chciałabym to wiedzieć. Robimy, co w naszej mocy, ale jeszcze nam się to nie udało, a powodem jest fakt, że istnieją silne interesy finansowe, które są temu przeciwne”.

-Svenska Cellulosa AB, SCA, posiadająca w Szwecji 2,6 mln ha lasów, w tym 2 mln ha lasów produkcyjnych, na terenie północnej Szwecji.
Björn Lyngfelt, dyrektor ds. komunikacji:

1. „Jest to całkowicie zgodne z podejściem SCA. Bioróżnorodność jest najwyższym priorytetowym celem zrównoważonego rozwoju w leśnictwie SCA, ale musimy również wziąć pod uwagę zabytki kultury, ochronę wód, rekreację i wiele więcej. Później mamy produkcję surowca drzewnego, która sama w sobie jest ważnym zasobem w pracach na rzecz zrównoważonego rozwoju.
To uprawa drzew wiąże dwutlenek węgla, a tym samym przeciwdziała zmianom klimatycznym. Ten przyrost zapewnia odnawialny surowiec, który można wykorzystać do zastąpienia materiałów, produktów i paliw o większym śladzie węglowym, a tym samym utrzymać węgiel kopalny w ziemi. Uważamy, że każde ścięte drzewo powinno być wykorzystane pod względem surowca jak najlepiej oraz że powinniśmy mieć zasobooszczędną ochronę przyrody, w której wysiłki, które podejmujemy, przyniosą nam jak najwięcej korzyści”.

2. „Zrównoważone leśnictwo to takie, które nie powoduje żadnych trwałych szkód w wodzie, glebie, powietrzu lub zdolności produkcyjnej gleby i które utrzymuje naturalne procesy lasu. Zrównoważone leśnictwo chroni różnorodność biologiczną lasu i obejmuje zrównoważone użytkowanie gatunków i ekosystemów. Wreszcie, musi zachować ważne zabytki kultury i inne ślady historii ludzkości oraz zapewnić przestrzeń do innego wykorzystania terenu, takiego jak hodowla reniferów i rekreacja.

Innymi słowy, las w przyszłości musi być co najmniej tak bogaty w bioróżnorodność, doświadczenia przyrodnicze i drewno jak jest dzisiaj.
Aby do tego dojść, musimy pracować z zasobooszczędnym i zorientowanym na cel kierunkiem działania. Dla dużego właściciela lasu, takiego jak SCA, oznacza to ustanowienie perspektywy krajobrazowej, co robimy również w naszych planach krajobrazu ekologicznego, w których wspólnie planujemy rozważania i praktyki na większych obszarach i w dłuższych okresach czasu.

-Zrzeszenie leśne właścicieli lasów w Szwecji południowych, Södra. Jest największym w Szwecji i grupuje ponad 53.000 właścicieli leśnych. Posiada również 16.000 ha gruntów w Estonii, w tym 90% lasów oraz 126.000 ha gruntów, w tym 100.000 ha lasu na Łotwie.
Marcus Svensson, kierownik ds. prasy:

1.”W ramach Forest Europe opracowano następującą definicję zrównoważonego leśnictwa, którą również popiera Szwecja: „Zrównoważone leśnictwo to zarządzanie i użytkowanie lasów i gruntów leśnych w taki sposób i w takim tempie, że zachowuje swoją różnorodność biologiczną, produktywność, zdolność regeneracyjną, witalność i zdolność do wypełniania odpowiednich funkcji ekologicznych, ekonomicznych i społecznych na poziomie lokalnym, krajowym i globalnym, a także nie szkodzi innym ekosystemom.” (Zap. 1993).

2.”Rząd pisze w Strategii dla szwedzkiego narodowego programu leśnego: „Zrównoważone leśnictwo charakteryzuje się wszystkimi trzema wymiarami zrównoważonego rozwoju, zrównoważenia gospodarczego, społecznego i środowiskowego, które są utrzymywane w zgodzie w celu wypełniania odpowiednich funkcji zgodnie z podejściem ekosystemowym. Oznacza to, że na przestrzeni czasu i geografii staramy się zrównoważyć wszystkie wymiary i korzyści.
Södra podziela obie definicje, szwedzkiego rządu i Forest Europe.”

-Kościół Szwecji, Svenska Kyrkan, zarządza lasami o powierzchni około 460.000 ha na terenie całej Szwecji.
(Nawiasem mówiąc Kościół Szwedzki zachował tradycyjną nazwę leśnika w swojej administracji: skogvaktare – leśniczy, strażnik leśny, ale szwedzki skogvaktare zarządza dużymi obszarami lasu, średnio około 10.000 ha i ma inną organizację pracy niż polski leśniczy. TC)
Sofia Bäcklund, dyrektor diecezjalnego stowarzyszenia zarządzającego majątkiem:

1. „Wiele osób pracuje nad zrównoważeniem trzech składników leśnej gospodarki zrównoważonej a jej efekt może się różnić w zależności od warunków.
Zgadzam się, że ważna jest ochrona lasów wysokiej jakości. Teren nie jest bez znaczenia, ale lasy o wysokich walorach przyrodniczych są punktem wyjścia do tego, co jest chronione.”

2. „Krótki opis zrównoważonego leśnictwa to dla mnie równowaga między środowiskiem, gospodarką i aspektami społecznymi. Miejsce, w którym rośnie las, stwarza warunki do tego, jak wygląda równowaga między różnymi aspektami. Leśnictwo musi mieć również charakter długoterminowy, ponieważ przyszłe lasy będą żywotne z zachowaną zdolnością produkcyjną i zdrowymi ekosystemami, tak aby przyszłe pokolenia mogły mądrze korzystać z lasu w oparciu o przyszłe warunki i potrzeby. Możemy tam dojść pracując np. z certyfikacją leśną, mając dobry plan leśny, przyjmując wyniki badań i będąc otwartym na inne/nowe pomysły i podejścia w celu ciągłego rozwoju.”

-LRF Skogsägarna, Stowarzyszenie Rolników Szwedzkich, organizacja mająca duże wpływy polityczne.
Gunnar Lindén, ekspert, różnorodność biologiczna/ochrona przyrody:

1. „Można powiedzieć, że zarówno
zgadzam się ze Stenem B Nilssonem jak i nie. Przypuszczam, że odnosi się on do trzech nóg zrównoważonego rozwoju (społecznego, ekonomicznego i ekologicznego).
Ma oczywiście rację, że natura jest tutaj podstawą. Ale to również może być powiedziane o pozostałych dwóch nogach: nie uda nam się sfinansować ochrony przyrody, jeśli niektórzy właściciele lasów będą zmuszeni do ponoszenia nieracjonalnych kosztów lub jeśli odbierze się ludziom pracę i wtedy powstanie brak akceptacji dla ochrony przyrody i nikt nie będzie chciał inwestować w jej ochronę.

Następnie musisz być przygotowany na dyskusję, gdzie znajduje się ta podstawa przyrodnicza. Zrównoważony rozwój polega na tym, że jesteśmy w stanie zaspokoić nasze potrzeby bez utrudniania przyszłym pokoleniom ich zaspokajania. W szwedzkim leśnictwie można wiele ulepszyć, ale wierzę, że gospodarka leśna, którą prowadzimy na bardzo dużą skalę, umożliwia także przyszłym pokoleniom zaspokojenie ich potrzeb.
Tutaj też musimy zadać sobie pytanie, jak wyglądałaby możliwość zrównoważonego rozwoju, gdybyśmy wykorzystywali lasy w mniejszym stopniu. Mam na myśli, że gospodarka leśna w dużym zakresie poprawia możliwości (również ekologiczne) zrównoważonego rozwoju – w niemałym stopniu również w innych krajach.

Zgadzam się ze Stenem, że w pracach na rzecz ochrony przyrody musimy dużo więcej myśleć o jakości niż o obszarach”.

2. „Zrównoważona gospodarka leśna to gospodarka, która zaspokaja nasze potrzeby bez utrudniania przyszłym pokoleniom zaspokojenia ich potrzeb.
Taka gospodarka nie może być jednak odizolowana od reszty społeczeństwa. Pokolenia powinny móc korzystać z lasów, które nie są zagrożone szkodami na dużą skalę, abyśmy mogli przyczynić się do zmniejszenia zużycia produktów szkodliwych dla środowiska w Szwecji i na świecie oraz aby zachować bogatą różnorodność biologiczną.
Tutaj chcę rozróżnić bogatą różnorodność biologiczna od tej różnorodności, która wygląda tak jak dzisiaj.

Najlepszym sposobem na osiągnięcie tego celu jest zaufanie do pracy naszych właścicieli lasów, w oparciu o określone ramy. Największym wyzwaniem nie jest zachowanie bogatej różnorodności biologicznej w szwedzkich lasach, ale zarządzanie leśnymi zasobami gospodarczymi w świecie o stale rosnącej populacji i stale rosnącym dobrobycie”.

Źródło:

https://sverigesradio.se/artikel/7344470

Wszystkiego odpowiedzi padły jesienią 2019 roku i powiedziałbym., że są charakterystyczne dla okresu sprzed ogłoszenia Europejskiego Zielonego Ładu.
Przed tym trwała pewna dyskusja i nawoływanie do kompromisu, mimo sprzecznych poglądów obu stron.
Po grudniu 2019 roku, organizacje ochrony środowiska stały się znacznie pewniejsze siebie, opierając się na pakiecie propozycji Komisji Europejskiej, stawiającej na ochronę konkretnych powierzchni (10% i 30%) oraz stawiając na polityków takich jak np. Frans Timmermans.
Któremu nawiasem mówiąc prof. Jan Szyszko zadał pytanie: Jak u nas jest ostatnia puszcza Europy, to gdzie u Pana, w Holandii, ta przedostatnia?

Trzy lata później mamy kryzys geopolityczny połączony z energetycznym i Zielony Ład Unii Europejskiej traci swój przyjazny naturze kolor a martwe drewno w lesie, symbol jego życia staje się źródłem ciepła nawet dla szarej eminencji polskiej organizacji przyrodniczej.
Jak zwykle życie przebiło satyrę pióra Lecą Wióry.

Skala zaczyna przechylać się w kierunku gospodarczego znaczenia lasów, na stronę silnych interesów finansowych, przeciwnym celom ochrony przyrody, tak uważało w każdym razie w swoim komentarzu już przed trzema laty, stowarzyszenie Chronić Las, choć powinno już wtedy wyciągnąć wnioski z interesów polityka, który corocznymi pożarami na Syberii udowadniał swoje zupełne lekceważenie zarówno interesów finansowych jak i przyrody.

Jaka więc powinna być zrównoważona gospodarka leśna?

Z horyzontu szwedzkiej polityki leśnej, zdominowanej przez już ponad 70-letnią gospodarkę leśną, opartą wyłącznie o zręby zupełne, można z zazdrością spoglądać na różne rodzaje rębni, stworzone przez polską naukę leśną.
Na papierze, powiedziałbym, bo rezultat owocuje zawsze zrębem zupełnym, co prawda zdecydowanie mniejszym niż ten w Szwecji.

Niemniej jednak te polskie pięć różnych rębni wskazuje na bogactwo rozwiązań, możliwych do zastosowania nawet w szwedzkich czy fińskich lasach borealnych zdominowanych przez świerka, sosnę i brzozę. Oraz przez interesy finansowe przemysłu leśnego decydującego o stopniu zrównoważenia gospodarki leśnej.

Paradoksalnie założenia europejskiego zielonego ładu stawiającego na zrównoważony rozwój bez kopalin, zwłaszcza tych z Rosji, sprzyjają wzrostowi znaczenia przemysłu leśnego, tego tradycyjnego i tego nowego, zastępującego np. ropę biopaliwem.

Leśna zrównoważona gospodarka jest opisana słowami i definicjami trudnymi do podważenia. Na papierze, powiedziałbym, bo rezultat owocuje często satyrą głębokich kolein z leśnym spa.
Jest równocześnie źródłem zaciętych ataków organizacji przyrodniczych jak i solidną podstawą dla przemysłu leśnego.
W Szwecji dosyć konserwatywnego, bo opartego na celulozie, w Polsce bardziej zielonego, bo stawiającego na meble. W obu przypadkach opierającego się na gospodarce leśnej dającej drewno.
Drewno surowiec i drewno, źródło życia w lesie.

Gospodarka leśna dbająca o jedno i drugie, będzie dalej zrównoważoną gospodarką leśną.

Zdjęcie: posten