Chile – Lasy, gospodarka i przemysł leśny. 

Opis oparty jest o pracę naukową z roku 2016, zatytułowaną „The Forest Sector in Chile: An Overview and Current Challenges” https://academic.oup.com/jof/article/114/5/562/4599759?login=false

Chile zyskało zainteresowanie międzynarodowe w ostatnich dziesięcioleciach ze względu na różne okoliczności polityczne i gospodarcze, w tym stosunkowo szybki wzrost gospodarczy w porównaniu z resztą Ameryki Południowej.
Z tego powodu kraj uzyskał uprzywilejowaną pozycję w krajach rozwijających się i zawarł umowy handlowe ze Stanami Zjednoczonymi oraz Unią Europejską a teraz należy do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)

Z drugiej strony stosunkowo niedawne przywrócenie demokracji w Chile po 17 latach dyktatury woskowej ujawniło duże różnice społeczne i ekonomiczne w społeczeństwie chilijskim.

Sektor leśny, zwłaszcza ten związany z komercyjnymi plantacjami egzotycznych gatunków drzew, odegrał kluczową rolę we wzroście gospodarczym Chile, ale wzbudził również kontrowersje ze względu na sprzeczne postrzeganie obecnego modelu leśnictwa wśród przedsiębiorców, naukowców, polityków, środowiskowych organizacji pozarządowych organizacji, właścicieli ziemskich i ogółu społeczeństwa.

Poprzednie próby scharakteryzowania chilijskiego sektora leśnego były niepełne i koncentrowały się głównie na plantacjach leśnych, nie zwracając większej uwagi na lasy naturalne i społeczne aspekty leśnictwa w Chile, dlatego naszym celem jest przedstawienie bardziej kompleksowego, oraz miejmy nadzieję, obiektywnego i aktualnego przeglądu leśnictwa Chile.

Zasoby leśne Chile.

Geografia.

Kontynentalne Chile ma powierzchnię 75 mln ha i leży w południowo-zachodniej Ameryce Południowej, rozciągając się od 17° do 56° szerokości geograficznej południowej, na długości 4330 km od północy do Przylądka Horn na najbardziej wysuniętym na południe krańcu Ameryki Południowej.
Chile graniczy z Peru na północy, Boliwią i Argentyną na wschodzie, Przylądkiem Horn na południu i Oceanem Spokojnym na zachodzie.

Jedna trzecia z 17 milionów obywateli mieszka w Santiago, stolicy i największym mieście kraju. Ze wschodu na zachód Chile jest wciśnięte między pasmo Andów, Dolinę Środkowochilijską i Kordylierę Nadbrzeżną.
Chile jest czasami określane jako geograficzna „wyspa” ze względu na swoistą izolację geograficzną, ponieważ znajduje się między fizycznymi barierami pustyni Atakama na północy, Morza Antarktycznego na południu, Andów na wschodzie i Oceanu Spokojnego na zachodzie.

Chile leży w andyjskim regionie biogeograficznym Ameryki Łacińskiej.
Kordyliera Andyjska maleje z północy na południe, a jej szczyty sięgają około 7000 m n.p.m. w północnym i środkowym Chile (17-34° S), 3000 m n.p.m. w południowo-środkowym Chile (34-45° S) oraz między 1000 a 2000 m n.p.m. w Patagonii (46-55° S).
Klimat i roślinność Chile są w dużym stopniu zdeterminowane przez wpływ Andów. Kordyliery nadbrzeżne są położone niżej niż Andy, rzadko przekraczając 1000 m n.p.m.

Ogólnie rzecz biorąc, Kordyliera Nadbrzeżna jest geologicznie starsza niż Andy.
Dolina Środkowochilijska jest z kolei wypełniona do dużych głębokości osadami zerodowanymi z okolicznych gór.

Gleby w Chile są pod silnym wpływem aktywności wulkanicznej, która jest produktem bardzo aktywnego systemu wulkanicznego wzdłuż Kordylierów Andyjskich. U podnóża Andów gleby pochodzą z niedawnych osadów wulkanicznych pochodzenia andezytowo-bazaltowego, złożonych z bardzo głębokich popiołów i mają doskonałe właściwości fizyczne dla wzrostu drzew.
W Dolinie Środkowochilijskiej występuje duża różnorodność materiału geologicznego z Kordyliery Andyjskiej.

Aktywność wulkaniczna jest jedną z głównych naturalnych przyczyn pożarów lasów w Chile, pozostałe mają charakter antropogeniczny lub, bardzo rzadko, są wywoływane przez pioruny.

Chile jest podzielone na trzy główne regiony klimatyczne:

Region północny, który obejmuje pustynię Atakama, jeden z najbardziej suchych regionów na świecie, charakteryzuje się gorącym i suchym klimatem na nizinach oraz sporadycznymi letnimi deszczami na wyżynach andyjskich;

Region centralny, rozciągający się na około 900 m n.p.m. od 30° do 38° S, charakteryzuje się klimatem śródziemnomorskim, z łagodnymi, wilgotnymi zimami o średniej temperaturze 11°C i długimi, suchymi latami o średniej temperaturze 18°C;

Region południowy, od 38° do 55° S, region gór i fiordów, z silnymi wiatrami i lasami klimatu umiarkowanego Valdivian, lasami deszczowymi północnej Patagonii i lasami klimatu umiarkowanego.

Na roczne opady ma zawsze wpływ zmienna wysokość na osi zachód-wschód, która obejmuje dwie Kordyliery (nadbrzeżną i andyjską), ale średnio wahają się od mniej niż 508 mm na północy (w niektórych miejscach brakuje danych dotyczących opadów w ciągu ostatnich kilka wieków), do 305-990 mm w rejonie centralnym i do 990-5.000 mm na południu. Na południe od 40° S deszcz występuje przez cały rok.

Plantacje Leśne

Chile jest jednym z 10 największych krajów na świecie pod względem gruntów przeznaczonych pod plantacje leśne i piątym w obu Amerykach z 2,9 mln ha (Corporación Nacional Forestal, CONAF)

Głównymi gatunkami wykorzystywanymi na plantacjach leśnych są Pinus radiata (sosna kalifornijska lub Monterrey), stanowiąca 62% ogółu plantacji, a następnie gatunki Eucalyptus (głównie Eucalyptus globulus i Eucalyptus nitens), reprezentujące 31% (Instituto Forestal [INFOR] 2012).

Większość plantacji została założona od 37° do 41° S w regionie południowo-centralnym, przy czym 71% plantacji sosny kalifornijskiej znajduje się w paśmie przybrzeżnym, 19% u podnóża Andów i 10% w Dolinie Środkowej.

Na powierzchni około 16.000 ha znajdują się również plantacje daglezji (Pseudotsuga menziesii) (INFOR 2012), które mają dłuższą rotację niż sosna kalifornijska, ale lepsze tempo wzrostu niż w swoim naturalnym zasięgu w Ameryce Północnej, podobnie zresztą jak sosna kalifornijska.
Ponadto na południu Chile (w północnej Patagonii) znajdują się plantacje Pinus ponderosa (sosna żółta), które zostały założone w celu szybkiej odbudowy dużych obszarów dotkniętych rozległymi pożarami lasów w ubiegłym stuleciu.

Istnieje też 6.500 ha plantacji gatunków rodzimych, z których najbardziej rozpowszechnione są gatunki z rodziny Nothofagus https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Bukan.

Drzewa z tego rodzaju, Nothofagus obliqua: “roble” https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nothofagus_obliqua, Nothofagus alpina „raulí” https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nothofagus_alpina i Nothofagus dombeyi „coigüe” https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nothofagus_dombeyi wzbudziły duże zainteresowanie naukowców w ciągu ostatnich 40 lat, również w Wielkiej Brytanii, gdzie tempo ich wzrostu przewyższa tempo wzrostu większości innych rodzimych drzew liściastych i zbliża się do najszybciej rosnących drzew iglastych.
Mniej rozległe próbne nasadzenia Nothofagus przeprowadzono również we Francji oraz w Niemczech.

Obecnie prowadzone w Chile próby oceny potencjału wzrostu posadzonych Nothofagus pod względem wzrostu i jakości drewna wskazują, że gatunki te mogą osiągnąć doskonały wzrost objętościowy podobny do sosny kalifornijskiej, jeśli wcześnie zastosuje się intensywną hodowlę lasu na odpowiednich stanowiskach.

Lasy naturalne.

Lasy strefy umiarkowanej w Chile mają duże znaczenie ekologiczne i są obecnie zagrożone, głównie z powodu nielegalnego pozyskiwania drewna i zmiany sposobu użytkowania gruntów.
Te umiarkowane lasy deszczowe stanowią drugi co do wielkości pozostały obszar tego typu na świecie i są uznawane na całym świecie ze względu na swoje znaczenie ekologiczne.

Chilijskie lasy strefy umiarkowanej doświadczyły długiej historii niszczenia i są obecnie zagrożone zmianami użytkowania gruntów oraz złym zarządzaniem.
Silna izolacja biogeograficzna południowego lasu strefy umiarkowanej ogranicza też mocno możliwości rekolonizacji po zniszczeniu siedlisk lub nagłej zmianie klimatu.

Lasy te mają długie doświadczenie zaburzeń antropogenicznych. Wpływ rdzennych mieszkańców Mapuche poprzez wycinanie drzew i wypalanie lasów, zachodzący przed XIX wiekiem, przed kolonizacją europejską, nie był jednak znaczący, biorąc pod uwagę niewielką populację (około 1 miliona) i wielką lesistość w południowo-środkowym Chile.

Podczas kolonizacji Chile Hiszpanie karczowali rozległe obszary lasów pod rolnictwo i pastwiska, głównie te położone w Dolinie Środkowochilijskiej.
Te metody, również przy użyciu ognia, były kontynuowane do pierwszej połowy XX wieku przez innych europejskich kolonistów, z Niemiec, Szwajcarii i Włoch.
Wiele wywołanych przez człowieka pożarów lasów zniszczyło ogromne obszary pokryte naturalnymi lasami, w tym ponad 3 miliony ha w austral regionie https://en.m.wikipedia.org/wiki/Zona_Austral Aysén.

Wraz z ogłoszeniem dekretu z mocą ustawy 701 (D.L. 701) z 1974 r., który subsydiował plantacje, około od 160.000 do 200.000 ha lasów naturalnych zostało zastąpionych przez plantacje drzew w latach 1970 i 1980. Od roku 1994 plantacje zastąpiły 40.000 ha lasów naturalnych.

Istnieje kilka klasyfikacji chilijskich lasów naturalnych ale klasyfikacja Donoso (1981) jest najbardziej wykorzystywaną przez chilijskich leśników.

Podzielił on naturalne lasy Chile na 12 typów lasów, od lasów twardolistnych z dość rozproszonymi drzewami w środkowym Chile do prostych typów lasów Nothofagus w regionie Ziemi Ognistej.
Rodzaj Nothofagus jest ogólnie uważany za jeden z rodzajów kluczowych dla zrozumienia ewolucji i migracji południowej fauny i flory i jest reprezentowany we wszystkich chilijskich typach lasów z wyjątkiem dwóch.

W ośmiu typach lasów dominują drzewa liściaste, w sześciu przypadkach gatunek Nothofagus. Nazwy trzech typów lasów pochodzą od dominujących w nich gatunków drzew iglastych: Fitzroya cupressoides („alerce”, drugi najdłużej żyjący gatunek drzew na świecie), Araucaria araucana („araucaria”, gatunek drzewa związany z rdzenną społecznością Mapuche-Pehuenche”) oraz Pilgerodendron uviferum (Ciprés de las Guaitecas).
Ostatni typ lasu jest zdominowany przez chilijską palmę Jubaea chilensis.

Ogólna powierzchnia tych typów lasu wynosi 13.443.000 ha https://sites.google.com/site/forestryencyclopedia/Home/Chile%3A%20Forest%20Species%20and%20Stand%20Types

Istnieje kilka typów lasów naturalnych, które są szczególnie odpowiednie dla gospodarki leśnej. Są to lasy typu:

-roble-raulí-coigüe z Doliny Środkowochilijskiej i niskich wzniesień w południowo-centralnym Chile (2 mln ha);
-lasy typu coigüe-raulí-tepa (Laureliopsis philippiana: „tepa” https://en.m.wikipedia.org/wiki/Laureliopsis ) ze środkowych wyżyn w Andach w południowo-centralnym Chile (0,8 mln ha);
-lasy wiecznie zielone w południowo-środkowym Chile (4,3 mln ha);
-oraz lasy typu lenga (Nothofagus pumilio https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nothofagus_pumilio) w południowym Chile (3,3 mln ha).

Las typu roble-raulí-coigüe ma największe znaczenie dla produkcji drewna ze względu na wysoką jakość drewna tych trzech gatunków Nothofagus oraz położenie na najbardziej produktywnych obszarach w Dolinie Środkowochilijskiej i u podnóża Andów. Ze względu na bliskość populacji ludzkich i łagodny teren, który zwykle pokrywają, lasy te są bardzo łatwo dostępne. Obecnie typ roble-raulí-coigüe jest reprezentowany głównie na rozległych obszarach lasów wtórnych, które powstały w wyniku pożarów (zarówno antropogenicznych, jak i naturalnych w wyniku erupcji wulkanów), wycinki zrębowej i osuwisk.

Starodawne lasy tego typu zostały w dużej mierze wykarczowane na potrzeby rolnictwa i zachowały się tylko nieliczne pozostałości.
Typ coigüe-raulí-tepa występuje głównie w Andach między 38° a 41° S na wysokości od 500 do 1000 m n.p.m.
Typ lasu lenga jest szczególnie ważny w Patagonii (od Coyhaique po Ziemię Ognistą).
Wiecznie zielony typ lasu obejmuje największy obszar, rozciągający się od 37 ° do 45 ° S, zwłaszcza powyżej 500 mw obu Kordylierach w ich północnych krańcach i od poziomu morza w ich południowym zasięgu.

Leśnictwo

Na plantacjach leśnych stosuje się bardzo intensywne praktyki hodowlane, stosując chemikalia oraz pozyskiwanie zmechanizowane na dużą skalę. Sosna kalifornijska w Chile jest zarządzana jako plantacje monokulturowe, a praktyki zarządzania różnią się znacznie w zależności od czynników, takich jak produkt końcowy, miejsce i własność.

Tempo wzrostu miąższości sosny kalifornijskiej waha się od 18 do 35 m3/ha/rok, średnio 25 m3/ha/rok. Zgodnie z naszą obecną wiedzą, na plantacjach sosny kalifornijskiej, których właścicielami są firmy leśne, zazwyczaj stosowane są dwa reżimy hodowlane – zorientowany na masę celulozową i zorientowany na drewno użytkowe.

W przypadku papierówki drzewostany są zakładane w ilości od 1600 do 2500 sadzonek/ha, jednokrotnie przerzedzane i ścinane w wieku od 18 do 25 lat, dając plony 350–800 m3/ha przy około od 800 do 1000 drzew/ha.

W przypadku drewna użytkowego
drzewostany sadzi się w ilości od 1200 do 1300 sadzonek/ha, przycina się dwa lub trzy razy w celu utrzymania czystego pnia do 4–6 m wysokości, zazwyczaj dwukrotnie przerzedza i ostatecznie ścina w wieku od 20 do 24 lat, uzyskując 450–600 m3/ ha od 450 drzew/ha.

W obu systemach zakładanie plantacji jest bardzo intensywne, a ostateczne cięcie odbywa się wyłącznie poprzez zręby zupełne.
Nie ma prawie żadnych ograniczeń co do wielkości zrębu lub stopnia nachylenia w terenie, co powoduje powstanie dużych zrębów zupełnych w krajobrazie o powierzchni do 500 ha.

(Przykłady zdjęciowe w https://academic.oup.com/jof/article/114/5/562/4599759?login=false
-typowy zrąb (A)
-rodzimy las o wysokim stopniu zróżnicowania w Andach w południowo-środkowej części Chile (B),
-plantacja sosny kalifornijskiej (C)
-drzewostan typu wiecznie zielonego, o nierównym wieku (D) -plantacja Eucalyptus nitens w chilijskim paśmie przybrzeżnym, z ochroną rodzimej roślinności (E) -zarządzanie gatunkami inwazyjnymi w celu odtworzenia i zachowania endemicznego lasu wyspy Robinson Crusoe (F).)
(Zdjęcia wykonali Pablo Donoso (A i D), Daniel Soto (B, C i E) oraz Rodrigo Vargas (F).)

Nieodpowiednie planowanie i wykonywanie zrębów zupełnych spowodowało negatywny wpływ na bioróżnorodność, procesy wodne i glebowe oraz walory estetyczne, co zwiększyło sprzeciw wobec tych praktyk, nawet tam, gdzie było to uzasadnione z punktu widzenia hodowli lasu.
W przeciwieństwie do plantacji sosny kalifornijskiej, należących do firm leśnych, plantacje należące do drobnych właścicieli ziemskich są w większości niezarządzane i dlatego najlepiej nadają się do produkcji masy celulozowej.

Gatunki eukaliptusa są w dużej mierze wykorzystywane na masę celulozową, dlatego nie są ani przerzedzane, ani przycinane. Zwykle pozyskuje się je w wieku około 14–15 lat, przy tempie wzrostu odpowiednio 30–40 i 40–50 m3/ha/rok dla E. globulus i E. nitens.

Zarządzanie lasami naturalnymi w Chile jest prawnie dozwolone, ale jest mniej rozpowszechnione niż zarządzanie plantacjami drzewnymi i tylko niewielkie obszary poddano zabiegom leśnym, takim jak trzebież w lasach wtórnych i cięcia selekcyjne.
Może to wynikać z faktu, że naturalne drzewostany zostały w dużej mierze poddane nielegalnemu wycięciu najlepszych drzew i dlatego wymagają dalszych inwestycji ekonomicznych, aby stały się lasami potencjalnie produktywnymi poprzez trzebieże, nasadzenia uzupełniające i inne działania odtwarzające.

Taka inwestycja gospodarcza mogłaby być realizowana przez przedsiębiorstwa leśne, ale jest znacznie trudniejsza dla drobnych właścicieli ziemskich, biorąc pod uwagę brak odpowiednich inicjatyw politycznych wspierających podobne długoterminowe inwestycje a rynek naturalnych produktów leśnych nie jest tak dobrze rozwinięty, jak na produkty pochodzące z plantacji.

Naturalne drzewostany roble-raulí-coigüe są ważne dla hodowli lasu ze względu na wysoką wartość drewna i dobre tempo wzrostu. Gatunki te występują głównie w jednowiecznych drzewostanach wtórnych, które są łatwe w zarządzaniu ze względu na stosunkowo jednorodną strukturę.

Średni roczny przyrost miąższości niezagospodarowanych drzewostanów wtórnych z gatunkami roble-raulí-coigüe, wynosi od 5 do 15 m3/ha/rok, ale może dojść do nawet 22 m3/rok przy odpowiednim zarządzaniu.
Ogólnie rzecz biorąc, drzewostany roble-raulí-coigüe mają zarówno potencjał do zarządzania w oparciu o aktualną wiedzę, jak i znaczenie gospodarcze.

Roble, raulí i coigüe są obiecującymi gatunkami do wykorzystania również na plantacjach leśnych.
Gatunki te łatwo rozmnażają się w szkółkach, dobrze się zadomowiły i należą do najcenniejszych gatunków drzew chilijskich lasów naturalnych, jednak przeprowadzono niewiele badań na plantacjach roble-raulí-coigüe. Według Cubbage’a i in. (2007), plantacje Nothofagus można zbierać w rotacjach co 30–35 lat, przy wewnętrznej stopie zwrotu na poziomie 11–13%, w porównaniu z 16% na plantacjach sosny kalifornijskiej.

Promowana jest również mieszanka plantacji gatunków egzotycznych i rodzimych, które wykazują dobre empiryczne tempo wzrostu (np. daglezja zielona i nothofagus) Ponadto w badaniu oceny finansowej przeprowadzonym przez Hildebrandta i in. (2010) wykazano, że wyższy udział raulí na mieszanej plantacji z daglezją zieloną był szczególnie opłacalny w scenariuszach o wyższym stopniu awersji do ryzyka.

Sektor leśny i społeczeństwo chilijskie

Istnieją dwie instytucje publiczne związane z sektorem leśnym w Chile, służba leśna (CONAF) i instytut badań leśnych (INFOR), obie podlegające Ministerstwu Rolnictwa.

CONAF ma trzy „Gerencias de áreas técnicas” czyli techniczne obszary zarządzania:
-Zarządzanie lasem
Odpowiada za ochronę rodzimego lasu i zarządzanie zrównoważoną eksploatacją ekosystemu leśnego.
-Zarządzanie pożarami
Odpowiada za koordynację programów zapobiegania pożarom lasów oraz organizację logistyki walki z pożarami lasów.
-Zarządzanie obszarami chronionymi
Odpowiada za administrowanie parkami narodowymi, rezerwatami narodowymi i pomnikami przyrody oraz jest odpowiedzialny za zachowanie ich różnorodności biologicznej i publicznego dostępu.

CONAF posiada również dział prawny („Fiscalia”), dział administracji finansowej („Gerencia de Finanzas y Administración”) oraz dział zasobów ludzkich i rozwoju („Gerencia de Desarrollo de las Personas”).

CONAF ma ponad 135 biur w całym Chile i zatrudnia ponad 1900 pracowników (specjalistów, techników i pracowników administracyjnych). Wśród nich 450 są wykwalifikowanymi Strażnikami Parku przeszkolonymi do pomocy odwiedzającym. https://en.wikipedia.org/wiki/National_Forest_Corporation

INFOR, rządowy instytut leśny, generuje wiedzę naukową i technologiczną na rzecz zrównoważonego wykorzystania zasobów leśnych, w tym informacje statystyczne dotyczące różnych aspektów sektora leśnego.
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Instituto_Forestal

Istnieje też krajowy system obszarów chronionych Chile (SNASPE), który obejmuje obszar 18.620.139,08 hektarów, czyli łącznie 106 ASPE (42 parki narodowe, 46 rezerwatów narodowych i 18 pomników przyrody) rozmieszczonych we wszystkich regionach administracyjnych kraju.
SNASPE chroni 107 ze 127 ekosystemów lądowych obecnych w kraju, z których 35 spełnia cel AICHI 17% reprezentacji, a 72 nie spełnia tego celu. https://www.parquesnacionales.cl/que-es-el-snaspe/

Produkty leśne zapewniają Chile drugi co do wielkości dochód z eksportu po minerałach, z 5,9 mld USD w 2011 roku, dając 7,3% całkowitego eksportu, generując 2,7% całkowitego PKB i zapewniając około 300.000 miejsc pracy (INFOR 2012).
Sektor leśny jest trzecią najważniejszą działalnością gospodarczą w kraju i opiera się głównie na leśnych plantacjach sosny kalifornijskiej i eukaliptusa.
Dwie duże chilijskie firmy, CMPC (Compania Manufacturera de Papeles y Cartones) i CELCO (Celulosa Arauco y Constitucion), wraz z kilkoma innymi dużymi firmami, posiadają 70% plantacji w Chile (INFOR 2005), koncentrując korzyści ekonomiczne w rękach kilku właścicieli.

Lasy naturalne, które zajmują 14,4 mln ha, z czego 21,6% należy do krajowego systemu obszarów chronionych Chile (SNASPE), są w większości własnością małych i średnich właścicieli ziemskich.
Szacuje się, że te naturalne lasy były w większości poddawane rabunkowemu systemu pozyskiwania – wycinanie najlepszych drzew i pozostawianie najgorszych – oraz że tylko od 5 do 25% zostało zagospodarowanych, tworząc drzewostany wtórne.
Sektor leśny w Chile jest asymetryczny w sensie, że plantacje są intensywnie zarządzane w celu uzyskania masy celulozowej i innych produktów drzewnych na eksport, z pewną wartością dodaną, podczas gdy lasy naturalne są źle zarządzane i wysokogatunkowe, dając głównie drewno opałowe.

Sukcesy chilijskiego sektora leśnego nie przyniosły korzyści większości ludności.
Podsektor plantacji, który ma największy udział w eksporcie związanym z lasami, nie poprawił jakości życia tam, gdzie założono większość plantacji. Regiony z większym udziałem
plantacji leśnych są regionami o najniższych wartościach wskaźnika rozwoju społecznego w kraju.
Jak zauważył Ward (2007), przewaga konkurencyjna Chile (np. zasoby naturalne i tania siła robocza) ma swój własny bagaż, który należy wziąć pod uwagę przy porównywaniu konkurencyjności leśnictwa między różnymi krajami.

Przykładowo stosunki między dużymi firmami leśnymi a Mapuche, rdzenną ludnością południowo-środkowego Chile, zawsze były napięte, z toczącymi się sporami o prawa do ziemi i udokumentowanymi przypadkami przemocy i protestów. Konfrontacje Mapuche z interesami korporacyjnymi są coraz bardziej gwałtowne i wywołane są poprzez zaniedbania ze strony rządu w rozwiązaniu wielu historycznych żądań Mapuche.(Alvin 2009)
Ludność tubylcza stanowi około 4,6% ludności Chile i w roku 1993 rząd powołał podsekretarza ds. ludności tubylczej (CONADI), aby wspierać prawa ludności tubylczej, ale konflikty trwają dalej.

Zmniejszenie negatywnego wpływu działalności przemysłowej na środowisko pozostaje wyzwaniem dla firm leśnych.
Pomimo faktu, że wiele osób przedstawia firmy leśne jako mające słabe wyniki w zakresie ochrony środowiska, to generalnie firmy leśne przestrzegają chilijskich przepisów dotyczących ochrony środowiska, niemniej jednak chilijskie przepisy są zbyt elastyczne w stosunku do ważnej i kontrowersyjnej działalności leśnej: wycinki drzew.

Chociaż wielkość poszczególnych zrębów zmniejszyła się, zwłaszcza wśród firm posiadających certyfikat FSC, to chilijskie zręby zupełne są znacznie większe niż te stosowane w Ameryce Północnej i innych krajach, osiągając maksymalną dozwoloną powierzchnię około 500 ha (Ward 2007).

Innym kontrowersyjnym pytaniem jest przekształcanie lasów rodzimych w plantacje leśne (tzw. Zastępowanie) i chociaż zastępowanie lasów rodzimych było częstsze w przeszłości, to trwa ono również obecnie.
Na przykład, zgodnie z programem monitorowania prowadzonym przez CONAF w regionie między 40° a 41° S, średnia roczna utrata lasów naturalnych wynosiła około 2000 ha.(2015).

W ciągu ostatnich 10-15 lat chilijskie firmy leśne zaczęły interesować się bardziej kwestiami środowiskowymi w swoich działaniach związanych z gospodarką leśną.
Całkowity obszar plantacji z certyfikatem FSC w 2004 r. wynosił 306.949 ha i był związany głównie z firmami działającymi na małych plantacjach lub w lasach naturalnych. Dziś (2015) liczba ta wynosi około 1,5 mln ha, po włączeniu do tego systemu w ostatnich latach dużych firm leśnych. Spośród plantacji leśnych w Chile 52% posiada obecnie certyfikat FSC.

Pozostają jednak dwa główne problemy:
-plantacje nadal są zarządzane przy użyciu tradycyjnych schematów pozyskania, np. duże zręby zupełne na stromych zboczach i intensywne, powszechne stosowanie chemikaliów w celu zwalczania konkurencyjnej roślinności
-coraz bardziej upodmiotowione społeczeństwo domaga się norm środowiskowych, które znacznie wykraczają poza standardy FSC, aby zapewnić zaopatrzenie w wodę ze zlewni roślinnych w pobliżu lokalnych społeczności, jakość krajobrazu, tj. estetykę i łączność oraz dobre utrzymanie dróg publicznych.

Zakłady produkujące produkty leśne (głównie celulozownie) doświadczyły wielu problemów środowiskowych.
Głośna katastrofa ekologiczna, która spowodowała śmierć wielu łabędzi czarnoszyich (Cygnus melancoryphus) w rezerwacie w południowym Chile, była powiązana ze ściekami z lokalnej celulozowni.
Jedna z dwóch największych firm leśnych, CELCO, zbudowała wartą 1 miliard USD fabrykę celulozy bielonej typu kraft na Rio Cruces w pobliżu miasta Valdivia w południowym Chile. Odkąd zakład rozpoczął pełną działalność w lutym 2004 roku, otrzymał wiele skarg od ludzi, dotyczących hałasu, szkodliwych zapachów i zanieczyszczenia wody.
Część Rio Cruces na północ od Valdivii o długości 30 km, jest rezerwatem przyrody, powstałym w wyniku masowej powodzi po dużym trzęsieniu ziemi w 1960 roku.
W styczniu 2004 r. w rezerwacie przebywało ponad 6.000 łabędzi czarnoszyich, jednak w okresie od kwietnia do maja 2004 roku dziesiątki tych łabędzi znaleziono martwych
Badania wykazały, że ścieki z celulozowni spowodowały zamieranie roślin podwodnych, które są głównym źródłem pożywienia łabędzi czarnoszyich żyjących w tym rezerwacie, prawdopodobnie przyczyniając się do śmierci tych ptaków
Sąd uznał CELCO za odpowiedzialnego za zanieczyszczenie wód rezerwatu.

Edukacja i badania leśne

Edukacja leśna ma w Chile niezbyt długą tradycję, bo dopiero w połowie lat pięćdziesiątych poprzedniego wieku założono dwie wyższe uczelnie leśne: Universidad de Chile i Universidad Austral de Chile.
W okresie „boomu” sektora leśnego, od lat 1980-tych do połowy lat 1990-tych otwarto w kraju kilka nowych szkół leśnych, co spowodowało pewną nadpodaż leśników.

W Chile istnieje wysoce niezrównoważona proporcja między liczbą szkół leśnych a obszarem zalesionym i liczbą ludności. O ile w krajach rozwiniętych na 4–10 mln mieszkańców przypada jedna szkoła leśna, o tyle w końcu 2004 roku w Chile przypadała jedna szkoła leśna na 1,5 mln mieszkańców. Podobnie w Chile na 1,5 mln ha przypada jedna szkoła leśna, ale w krajach rozwiniętych liczba ta waha się od 7 do 13 mln ha https://www.scielo.cl/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0717-92002005000300002
(Interesująca statystyka, czy znana jest w Polsce? TC)

W ostatnim dziesięcioleciu leśnicy mają trudności ze znalezieniem pracy, a kilka nowszych szkół leśnych przestało oferować stopnie naukowe w dziedzinie leśnictwa (inżynieria leśna) z powodu spadku liczby zapisów.
Szacujemy, że w przyszłości tylko od dwóch do czterech szkół leśnych będzie oferować tradycyjny program nauczania leśnictwa, podczas gdy inne zawody związane z zasobami naturalnymi i naukami o środowisku będą się rozwijać.
Istnieje jednak duża niepewność co do rynku pracy w tym obszarze, ponieważ rynek pracy w Chile jest w większości zdominowany przez tradycyjne zawody i np. inżynierowie budownictwa nadal są w dużej mierze preferowani przez firmy i organizacje rządowe do wykonywania wielu obowiązków związanych z ochroną środowiska.

Istnieją trzy programy doktoranckie w leśnictwie – Universidad Austral de Chile, Universidad de Chile i Universidad de Concepción.
Ogólnie rzecz biorąc, stopnie doktora posiadane przez chilijskich profesorów leśnictwa uzyskano głównie na uniwersytetach niemieckich (np. Uniwersytet w Getyndze, Uniwersytet we Freiburgu i Uniwersytet w Monachium) oraz hiszpańskich (np. Universidad Politécnica de Madrid, Universidad de Córdoba i Universidad de Oviedo).
W ciągu ostatnich 15 lat wzrasta jednak odsetek profesorów kształcących się na uniwersytetach ze Stanów Zjednoczonych (głównie Colorado State University, Oregon State University i North Carolina State University).

Mimo to nadal nie ma pewności, gdzie będą pracować przyszli doktoranci, zważywszy, że nie powstają nowe szkoły i/lub zakłady leśne, INFOR ma problemy finansowe, a firmy leśne zazwyczaj nie zatrudniają osób ze stopniem naukowym doktora.
Uważamy, że studia magisterskie są bardzo potrzebne, ponieważ ich absolwenci mogą pracować bezpośrednio w różnych dziedzinach i są bardziej związani z sektorem prywatnym. Programy magisterskie mogą również koncentrować się na różnych subdyscyplinach, które można zastosować do problemów leśnych, takich jak kartografia, energia, ekonomia, edukacja ekologiczna i inne.

Nie ma gwarancji finansowania INFOR, zależnej od rządu instytucji zajmującej się badaniami leśnymi.
CONAF, krajowa służba leśna, jest odpowiedzialna głównie za stosowanie przepisów dotyczących leśnictwa i zarządzanie działalnością SNASPE, ale nie za prowadzenie badań, tak jak robi to np. Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych.
INFOR koncentruje swoje badania prawie wyłącznie na projektach krótkoterminowych, a jego produkcja recenzowanych publikacji jest niewielka w porównaniu z publikacjami tradycyjnych szkół leśnych.

Naukowcy z INFOR ubiegają się zwykle o tego samego rodzaju granty, które są dostępne dla wszystkich projektów badawczych w dziedzinie leśnictwa w Chile, konkurując tym samym z ośrodkami badawczymi, takimi jak uniwersytety i chociaż w ostatniej dekadzie INFOR pozyskiwał większą część grantów na projekty technologiczne, to ich naukowcom brakuje niezależnych funduszy na własne projekty, np. badania niezorientowane na produkcję, takie jak ekologia i dzika przyroda. Ponadto INFOR nie posiada lasów doświadczalnych, w których mógłby prowadzić długoterminowe badania.

Badania na plantacjach leśnych obejmowały wiele tematów w leśnictwie lub przynajmniej te najważniejsze dla produkcji leśnej, takie jak zakładanie szkółek, doskonalenie genetyczne, integrowana ochrona przed szkodnikami, zabiegi trzebieży i przycinania, pozyskanie drewna, planowanie lasów, symulatory wzrostu i rynki emisji dwutlenku węgla oraz inne.

Z drugiej strony badania lasów naturalnych koncentrowały się w dużej mierze na aspektach ekologicznych, takich jak dynamika lasu, lasy, genetyka oraz hodowla lasu, ale do przeprowadzenia pozostają jeszcze obszerniejsze badania ilościowe, zwłaszcza dla drzewostanów naturalnych.

Uwagi końcowe i przyszłe wyzwania

Leśnictwo w Chile ewoluowało z bardzo różnym tempem rozwoju w przypadku plantacji gatunków egzotycznych i lasów rodzimych.
Wysiłki polityczne powinny koncentrować się na rozwoju zrównoważonej gospodarki leśnej na plantacjach i lasach naturalnych przy finansowaniu publicznym badań nad lasami naturalnymi i prywatnym finansowaniu plantacji leśnych.
Spadek naboru do szkół leśnych wynika głównie z nadpodaży zawodowych leśników, co skutkuje bezrobociem i niskimi płacami.

Główne wyzwania stojące przed chilijskim sektorem leśnym można podsumować w następujący sposób:
a) poprawa stosunków między dużymi przedsiębiorstwami leśnymi a społecznościami tubylczymi i lokalnymi;
b) promowanie gospodarki leśnej w lasach naturalnych;
c) zwiększenie potencjału lasów naturalnych w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i usług ekosystemowych (np. sekwestracja dwutlenku węgla, dostarczanie wysokiej jakości wody, turystyka i niedrzewne produkty leśne);
d) rozwój rynku drewna o wysokiej wartości dla gatunków rodzimych;
e) zmniejszenie dopuszczalnego rozmiaru i maksymalnego nachylenia dla zrębów zupełnych;
f) ulepszanie lub tworzenie przepisów ustawowych i wykonawczych w celu sprostania tym wyzwaniom.

Wierzymy, że postęp i promowanie tych zagadnień przyczyni się do zrównoważonej gospodarki leśnej chilijskich lasów i plantacji.

Źródło:
https://academic.oup.com/jof/article/114/5/562/4599759?login=false

Czytaj również:
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=516826777247939&id=100067618634571

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=517476393849644&id=100067618634571