W Lasach Państwowych gęstość sieci dróg leśnych wynosi około 25 m/ha (w tym tylko 4 m/ha dróg utwardzonych). Jest to wskaźnik dużo niższy w porównaniu z innymi krajami zachodnioeuropejskimi. Na przykład w Niemczech wskaźnik ten wynosi średnio 40, we Francji 35, a w Szwajcarii sięga nawet 60 m/ha. Czytajcie dalej jaka powinna być optymalna gęstość leśnej sieci drogowej w Polsce.
Optymalna gęstość dróg leśnych może przyczynić się do skrócenia zrywki drewna, a w konsekwencji zmniejszeniu kosztów operacyjnych przedsiębiorstw leśnych. Po drugie nasycenie obszarów leśnych odpowiednią gęstością sieci dróg przyczynia się do poprawy transportu ludzi, maszyn, produktów leśnych, a także sprawnego wywozu surowca drzewnego. Ponadto zwiększa się bezpieczeństwo pożarowe lasów.
Przeczytajcie koniecznie artykuł o innych problemach związanych z drogami leśnymi w Polsce: Polskie drogi leśne.
Naukowcy z Katedry Urządzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Leśnictwa SGGW w Warszawie podjęli się przeprowadzenia badań nad ustaleniem optymalnej gęstości sieci dróg leśnych, minimalizującej koszty transportu drewna i uwzględniającej jednocześnie obecne oraz przyszłe zadania w zakresie pozyskania i wywozu drewna.
Skupiono się głównie na docelowej gęstości dróg leśnych z nawierzchnią utwardzoną, przystosowaną do ruchu samochodów wysokotonażowych. Badania przeprowadzono na grupie 44 nadleśnictw. Obliczone zostały cztery różne warianty optymalnej gęstości dróg, w zależności od zmian kluczowych parametrów:
- Wariant I (podstawowy),
- Wariant II – zakładający zwiększenie kosztów zrywki o 50%,
- Wariant III – zakładający zmianę dwóch parametrów jednocześnie, tj. kosztów zrywki o 50% i kosztów budowy drogi o 10%,
- Wariant IV – zakładający zwiększenie dwóch parametrów jednocześnie w większej skali, tj. kosztów zrywki o 80% i kosztów budowy o 10%.
Tabela 1 pokazuje optymalną gęstość sieci dróg leśnych [m/ha] w wybranych nadleśnictwach według wariantów (I−IV).
| RDLP | Nadleśnictwo | Prognoza pozyskania [m3/100ha] | Koszty zrywki [zł/m3/km] | Koszty budowy drogi [zł/km] | I | II | III | IV |
| Białystok | Maskulińskie | 605 | 32,9 | 213 405 | 7,0 | 8,5 | 8,2 | 9,0 |
| Katowice | Ujsoły | 539 | 40,5 | 380 000 | 8,5 | 10,4 | 10,0 | 11,0 |
| Kraków | Nawojowa | 357 | 32,2 | 380 000 | 6,2 | 7,6 | 7,2 | 7,9 |
| Krosno | Komańcza | 875 | 40,6 | 213 405 | 9,3 | 11,4 | 11,0 | 12,0 |
| Łódź | Bełchatów | 385 | 38,7 | 213 405 | 6,0 | 7,4 | 7,1 | 7,8 |
| Olsztyn | Srokowo | 525 | 30,4 | 213 405 | 6,2 | 7,6 | 7,3 | 8,0 |
| Poznań | Jarocin | 515 | 37,9 | 213 405 | 6,9 | 8,5 | 8,1 | 8,9 |
| Radom | Jędrzejów | 580 | 30,0 | 213 405 | 6,5 | 8,0 | 7,7 | 8,4 |
| Szczecin | Gryfice | 591 | 37,7 | 213 405 | 7,4 | 9,0 | 8,7 | 9,5 |
| Szczecinek | Czaplinek | 576 | 32,5 | 213 405 | 6,8 | 8,3 | 8,0 | 8,7 |
| Toruń | Czersk | 410 | 19,5 | 213 405 | 4,4 | 5,4 | 5,2 | 5,7 |
| Warszawa | Drewnica | 300 | 37,1 | 213 405 | 5,2 | 6,4 | 6,1 | 6,7 |
| Wrocław | Wołów | 593 | 27,2 | 213 405 | 6,3 | 7,7 | 7,4 | 8,1 |
Najciekawszy wynik, moim zdaniem, został opisany dla wariantu podstawowego. Wyniki pokazały, że dla wariantu I optymalna gęstość dróg to średnio 6.5 m/ha. Na chwilę obecną w testowanych nadleśnictwach wartość ta jest zdecydowanie poniżej i wynosi 3.8 m/ha.
Według naukowców, aby zbliżyć się do wartości oczekiwanej (wzrost o 2,7 m/ha) należałoby w analizowanych nadleśnictwach wybudować dodatkowe 2 119 km dróg leśnych. W skali Lasów Państowych, aby osiągnąć optymalną wartość, konieczne byłoby dziesieciokrotne powiększenie infrastruktury drogowej.
Źródło: Piekutin J., Kłapeć B., Orzechowski M. 2015. Gęstość sieci dróg leśnych – ekonomiczny punkt widzenia. Sylwan 159 (3): 179−187