Łosie w szwedzkich lasach – zwiększyć odstrzał lub nie? 

Część druga. 

Pytanie dotyczy metod zapobiegania szkód w lesie i zwiększony odstrzał łosi ma sporo zwolenników. 

Ilu? 

Czasopismo Skogen nr. 1/2019 spróbowało wybadać teren i postawiło pytanie w sposób nieco zawoalowany: Czy zwiększenie odstrzałów łosi jest jedynym sposobem na zmniejszenie szkód leśnych od zgryzania? 

Odpowiedziało 265 czytelników i 55% spośród nich postawiło na TAK a 45% na NIE. 

Jak odpowiadali ci na TAK? 

– Patrzmy praktycznie. Wyhodowanie odpowiednich ilości kilkumetrowego podszytu jarzębiny, wierzby iwy, osiki czy dębu (moja uwaga – te cztery gatunki uważane są w lasach szwedzkich za najlepsze jeżeli chodzi o odciągnięcie łosi od upraw i młodników sosnowych) zajmie kilka lat i aby odwrócić trend powinniśmy polować więcej. 

– Sposób w jaki postawiliście pytanie wskazuje tylko na silne wpływy myśliwych w Skogen.

– Polowanie na łosie jest za bardzo uregulowane. Zmieńcie przepisy tak aby właściciel terenu i myśliwi mogli sami decydować.

– Wprowadźmy taki sam przydział kwot do odstrzału co przy polowaniu na niedźwiedzie, tzn. kolejność zgłoszeń decyduje, na wszystkich terenach i w tym samym czasie. Zredukowanie populacji łosi do 50% obecnego stanu powinno być priorytetem. 

– Wielkość populacji łosia wynika ze wzrostu powierzchni zrębów i odnowień a więc zwiększony odstrzał jest poniekąd wewnętrzną stopą zwrotu od kapitału wyłożonego przez właściciela lasu. 

– Tak. Właściciel lasu nie będzie ponosił kosztu napełnienia lodówki u myśliwego. 

– Tak. Łoś zawsze chce mieć zróżnicowany jadłospis i będzie ciągle preferował sosnę i owies (moja uwaga – z tym owsem to lekka, pewno lokalna przesada, nie natknąłem się na jakieś skargi ze strony ich producentów) zamiast jarzębiny. 

– Pewnym sposobem na zmniejszenie szkód byłby większy odstrzał w lasach z młodnikiem sosnowym a mniejszy z młodnikiem świerkowym. 

– Tak, właściciele lasu powinni decydować. 

– Musimy zmniejszyć populacje tych szkodników! 

– W Norrland mamy problem z tzw. wędrującymi łosiami. Kiedy schodzą w doliny to polowanie jest już zakończone. Powinniśmy mieć pozwolenie na odstrzał ochronny łosi. 

– Tak, dzisiejsza populacja nie jest zbalansowana w stosunku do bazy żywnościowej w lasach. Kiedy waga dorosłych łosi i ilość cieląt maleje to mamy wystarczający wskaźnik do odbudowy silnej populacji łosi i bogatszych lasów. 

– Na naszych 1100 ha terenów łowieckich otrzymaliśmy odstrzał trzech dorosłych łosi i trzech cieląt. Sosna jest zupełnie  zgryziona, podobnie krzewy liściaste, został tylko świerk. Musimy polować  więcej. 

– Tak, ale nie na łosie a na sarny, jelenie szlachetne i daniele. Wtedy łosie będą mieć wystarczającą ilość pokarmu. 

– Tak ale z powodu dzisiejszej gospodarki leśnej stwarzającej z jednej strony smaczną a z drugiej niewystarczającą spiżarnię dla głodnych zimą łosi. 

– Tak, ale podobny problem mamy już od 40 lat i brakuje rezultatu. 

– Tak, ale pytanie jest źle postawione . Powinno ono brzmieć: Czy zwiększenie odstrzałów łosi jest koniecznym sposobem na zmniejszenie szkód leśnych od zgryzania? 

A jak odpowiadali respondenci na NIE? 

– Spójrz na całość problemu. Czy np. 5% szkód jest dopuszczalne? Wtedy i tak mamy około 800 sztuk na ha przy cięciach końcowych. 

– Czym się zajmujecie?! Potrzebujemy więcej wilków w lesie! Dlaczego nikt nie stawia takiego pytania?

– Nie. Mieliśmy już równie dużo łosi w latach 1980-tych i nikt się nie skarżył. Ale od tego czasu zmniejszył się dostęp do żywności dla łosi. 

– Nej. Sveaskog pobiera już bardzo wysokie opłaty za padniętego na  polowaniu łosia (6.000 kr). Dlaczego skoro uważa łosia za szkodnika?

– Nie. Sadź jako właściciel lasu sosnę gęściej albo postaw na samosiew. Łoś nie zje wszystkiego, będzie tylko wybierał. 

– Stwórz więcej żywności dla łosi w swoim lesie albo dokarmiaj je zimą. 

– Nie przeprowadzaj czyszczeń w swojej uprawie czy młodniku sosnowym, łoś zostawia wtedy prawie wszystką sosnę. 

– Przeprowadzaj czyszczenia dwa razy. Pierwszy raz czyszczenia słabe i pozostawiaj liściaste oraz nadgryzione sosny, drugi raz czyszczenia silne ale już przy wysokości bezpiecznej od łosia. 

– Jak patrzysz na czyszczenia przeprowadzane przez państwowy Sveaskog to rozumiesz dlaczego ta firma krzyczy cały czas o większym odstrzale. 

– Nie. Ale ja uważam mimo wszystko że powinniśmy przeprowadzać  większy odstrzał wszystkich jeleniowatych tak aby stworzyć równowagę pomiędzy ich populacją, bogactwem biologicznym lasu i gospodarką leśną. 

– Nie. Zasadźmy więcej wilków. 

– Nie. To pasuje tylko leśnikowi (jägmästare) z Norrland, który sadzi sosnę i nie ma zupełnie liściastych na swoich zrębach. Ja mam inne doświadczenie. 

– Nie. Sadzimy za mało sosny na odpowiadających jej siedliskach, łosie potrzebują runa czarnej borówki które przecież rośnie tylko w starych lasach sosnowych.

– Nie, trzeba tylko czyścić uprawy w odpowiednim czasie i ilości. 

– Nie. Gęstość populacji łosia jest różna w skali kraju, podobnie jak siedliska leśne.

– Nie, odnawiaj zręby właściwie, zostawiaj wierzchołki i gałęzie dla łosi, sadź podszyt liściasty na tysiącach ha linii energetycznych. 

– Nie, gospodarka leśna robi bardzo mało aby przeciwdziałać szkodom. Istnieją metody alternatywne hodowli i ochrony lasu.  

Jak widać temat wielkości odstrzałów łosi jest tematem gorącym. 

Ja osobiście przychylam się do zdania jednego z respondentów który uważał że pytanie w  Skogen jest błędnie postawione.

Zamiast „ Czy zwiększenie odstrzałów łosi jest jedynym sposobem na zmniejszenie szkód leśnych od zgryzania?” powinno być  „ Czy zwiększenie odstrzałów łosi jest koniecznym sposobem na zmniejszenie szkód leśnych od zgryzania?”

Czytaj również: http://www.forest-monitor.com/losie-w-szwedzkich-lasach-jak-je-liczyc/

Zdjęcie: allt om jakt